Suriname – Alexandre de Lavaux, 1758

“Algemeene Kaart van de Colonie of Provintie van Suriname met de Rivieren, Districten, Ontdekkingen door Militaire Togten, en de Grootte…

“Algemeene Kaart van de Colonie of Provintie van Suriname met de Rivieren, Districten, Ontdekkingen door Militaire Togten, en de Grootte der gemeeten Plantagien “. Kopergravure in 4 bladen vervaardigd ca. 1758 door Hendrick de Leth naar het ontwerp van Alexandre de Lavaux. Later met de hand gekleurd. Afm. ca. 109 x 109 cm. Gemonteerd op linnen.

Omdat de bestaande kaarten van de kolonie niet meer toereikend waren zaten de directeuren van de Sociëteit van Suriname al lang verlegen om een goede nieuwe kaart. Plantage eigenaren stoorden zich namelijk weinig aan de voorschriften ten aanzien van het meten van hun gronden en het registreren ervan. In 1734 liet Alexander de Lavaux – vaandrig in dienst van de Sociëteit en gezworen landmeter van Suriname – de directeuren weten dat hij al twee jaar bezig was met een nieuwe kaart, die bovendien al bijna gereed was. Op hun verzoek werd de kaart in 1737 in Amsterdam gegraveerd. De kaart, waarvan het noorden onder ligt, omvat in het bijzonder het cultuurgebied langs de Suriname- en Commewijne rivieren. Er zijn 436 plantages op aangegeven, die opgenoemd worden in de legenda, vergezeld van opgaven over oppervlakten en eigenaars. Voor het eerst staan alle cultuurgebieden in de omgeving op één kaart ingetekend. In de binnenlanden zien we o.m. “wegloopers dorpen” die in brand staan en andere getuigenissen van acties tegen de Marrons waarbij De Lavaux betrokken is geweest.

De Lavaux was teleurgesteld over zijn betaling als cartograaf, waarop hij zonder de autoriteiten te waarschuwen in januari 1741 zich inscheepte naar St. Eustatius. In feite maakte hij daarmee zich schuldig aan desertie. Hij werd uitgeleverd en gevangengezet in Fort Zeelandia, boven de ingang van het fort. Hij klaagde dat hij gek werd in zijn gevang en schreef lange brieven aan de gouverneur. Hierin beschuldigde hij de soldaten ervan allerlei vreemde zaken in het fort uit te halen zoals duivelsbezwering en andere obia. In 1744 werd De Lavaux uit Suriname verbannen.

Op de kaart staat een groot decoratief cartouche met het gekroonde wapen van de Staten-Generaal, dieren en platen, alsmede het wapen van Amsterdam, van de West Indische Compagnie en van Cornelis van Aerssen (gouverneur van Suriname vanaf 1683, zijn familie bezat een derde van de kolonie tot 1770) en het SS monogram van de Sociëteit die Van Aerssen had opgericht, alles onder het motto “Justitia Pietas Fides“.

Prijs: VERKOCHT