Marsdiep, Texelstroom – E. Collin naar Julius Constantijn Rijk, 1819

19e-EEUWSE KAART ZEEKAART VAN TEXEL EN HET MARSDIEP „Carte particulière des passes du Texel et de la Rade du Helder.“…

19e-EEUWSE KAART ZEEKAART VAN TEXEL EN HET MARSDIEP

„Carte particulière des passes du Texel et de la Rade du Helder.“ Kopergravure op twee gemonteerde bladen vervaardigd door E. Collin naar Julius Constantijn Rijk. Met inzetkaart “Plan du Drempel 1816” met daarop Fort Kijkduin en een “Avertissement” met aanwijzingen hoe de kaart te lezen. Uitgegeven in 1819 door het Dépôt général de la Marine. Later met de hand gekleurd. Afm. 88,8 x 63,7 cm.

Tegen het einde van de achttiende eeuw verschuift de verantwoordelijkheid voor de inhoud van de Nederlandse zeekaarten van de uitgevershuizen en de VOC naar de officieren van de Admiraliteiten. Nederland liep ten opzichte van Engeland en Frankrijk behoorlijk achter bij het onder staatstoezicht verrichten van hydrografische opmetingen van de kustwateren. De Nederlandse opmetingen waren veel minder betrouwbaar en volledig dan die die van de Fransen en Engelsen. De eerste betrouwbare kaart van de Nederlandse zeegaten was te danken aan de Franse marineofficier C.F. Beautemps Beaupré (1766-1854), die van 1799 tot 1811 de Zeeuwse en Zuid-Hollandse wateren opnam.

In 1812 gaf Joan Cornelis van der Hoop (1742-1825), advocaat-fiscaal bij de Admiraliteit van Amsterdam, de opdracht aan luitenant-ter-zee Julius Constantijn Rijk (1787-1854) en de loods en hydrograaf Pieter Jansen Duinker om de rede van Texel op te nemen. Het werd een voor Nederland nieuwe methode van opmeten. Het karteringswerk was zeer nauwkeurig door de toepassing van een verbeterde methode van triangulatie of driehoeksmeting op de wal. De opnemingen van Rijk en Duinker verschenen in juni 1816 als een gedrukte kaart van de Texelstroom. De dieptelijnen zijn getrokken in een systeem van de 11-,19- en 28-voetenlijn beneden laag water. De dieptelijnen gaven dus de diepte van het vaarwater weer bij laag water of eb. Het was de eerste kaart uit een serie bladen van de zeegaten, uitgegeven in de periode 1816 tot 1840.

Met deze kaart had Nederland zijn achterstand met Frankrijk en Engeland ruimschoots ingehaald. Sterker, het Dépôt général de la Marine in Parijs kopieerde de kaart en bracht in 1819 onze, soortgelijke, kaart van het Marsdiep uit.

Prijs: VERKOCHT