Noordzeekanaal – E. de Kruyff + J.G. van Gendt, 1853

NOOIT UITGEVOERD ONTWERP VOOR HET NOORDZEEKANAAL

“Kaart van het IJ, ter aanwijzing van een Ontwerp voor een Kanaal van Amsterdam naar de Noordzee.” Pentekening met grijze wassing vervaardigd door E. de Kruyff en J.G. van Gendt in 1853. Afm.: 19 x 70 cm.

In de 17e eeuw nam de bevaarbaarheid van de Zuiderzee voor de zeescheepvaart naar Amsterdam af. Met name de ondiepte bij Pampus die de doorgang naar het IJ voor grote schepen blokkeerde zorgde voor veel oponthoud. Toen het overladen van goederen naar kleinere schepen te tijdrovend en te duur werd is men gebruik gaan maken van scheepskamelen. Daarbij kampte Amsterdam ook met het dichtslibben van de Amsterdamse haven.

Het graven van een rechtstreekse verbinding naar de Noordzee durfde men aanvankelijk nog niet aan. Een dergelijk plan zou gepaard moeten gaan met de afdamming van het IJ bij de Zuiderzee en een groot sluizencomplex bij de Noordzee, waar men technisch nog niet toe in staat was dat te bouwen.

Er werd een kanaal aangelegd tussen Amsterdam en de marinebasis Nieuwediep bij Den Helder. Dit in 1824 geopende het Noordhollandsch Kanaal voldeed al snel niet meer aan de eisen van het groeiende scheepvaartverkeer en vanaf ongeveer 1848 is men gestart met de zoektocht naar alternatieven.

In 1852 werden waterstaatsingenieurs Etienne de Kruyff (1790-1860) en Johan Godart van Gendt (1803-1875) door het gemeentebestuur van Amsterdam “in eene commissie benoemd om na te gaan, of er door ‘Holland op zijn smalst’ (de duinen nabij Velsen) een kanaal, met haven aan de Noordzee, gegraven zou kunnen worden.”

In die commissie is deze kaart tot stand gekomen. Helaas voor de ingenieurs was dit “Het oorspronkelijke doch afgekeurde plan voor het Noordzeekanaal” (aldus de inzet linksboven).

(Na vele plannen onderzocht te hebben, werd 10 jaar later de concessie alsnog verleend voor het graven van een kanaal. Het graven, dijken aanleggen en bouwen aan sluizen zou nog eens 11 jaar duren voordat het Noorzeekanaal in 1876 kon worden geopend.)

Provenance: collectie A.M. van den Broek (1932-1995).

Prijs: Euro 850,-
GERESERVEERD