Opening eerste spoorweg in Nederland – Michel Mourot, 1839

“Plegtige Inwijding van den IJzeren Spoorweg tusschen Amsterdam en Haarlem op vrijdag den 19de spetember 1839. Gezicht van het Station…

“Plegtige Inwijding van den IJzeren Spoorweg tusschen Amsterdam en Haarlem op vrijdag den 19^de spetember 1839. Gezicht van het Station van de Haarlemmer trekvaart bij Amsterdam.” Lithografie vervaardigd door Jean François Michel Mourot (1803-1847) en uitgegeven door  Desguerrois en Co. Later met de hand gekleurd Afm. 29,5 x 50 cm.

Na de opening van de eerste spoorwegen in het Verenigd Koninkrijk en België, werden er ook in Nederland plannen gemaakt voor spoorwegen. In 1831 kwam voor het eerst het plan ter sprake voor het openen voor de eerste lijnen, die de havens van Amsterdam en Rotterdam een snelle verbinding moesten gaan bieden met Duitsland. Uiteindelijk zou de eerste spoorlijn in 1839 niet richting Duitsland lopen, maar van Amsterdam naar Haarlem.

Hier zien we de feestelijke inwijding van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij op 19 september 1839. De trein staat bij het station d’Eenhonderd Roe, gelegen aan de Haarlemmertrekvaart, op de achtergrond Amsterdam met de oude Haarlemmerpoort.

Op 20 september trok stoomlocomotief de ‘Arend’ de eerste trein met 38 kilometer per uur van Amsterdam naar Haarlem. Veel mensen vroegen zich af of het wel nodig en veilig is. Begin dat jaar was bij Gent nog de stoomketel van een vertrekkende trein uit elkaar gespat. Tot 1839 was het snelste vervoermiddel de paardenkoets. Die haalde zo’n 14 kilometer per uur. Veel prettiger reisde je in de trekschuit, maar dat ging maar half zo snel.

Ondanks alle aanvankelijke twijfels luidde de eerste trein een tijdperk in van enorme veranderingen. Het traject Amsterdam-Haarlem werd al snel uitgebreid tot wat de ‘Oude Lijn’ wordt genoemd, van Amsterdam naar Rotterdam. Meer lijnen volgden; de exploitatie was in handen van verschillende spoorwegmaatschappijen.

De trein komt al snel overal in Nederland en stimuleerde de economie. Het vervoeren van grondstoffen en producten ging immers gemakkelijker en sneller met de trein. In de nieuwe industriesteden schoten fabrieken als paddenstoelen uit de grond en mensen trokken massaal van het platteland naar de steden om daar te gaan werken.

Literatuur: Frederik Muller “Nederlandsche historieplaten” (1863-1882), nr. 7006.

Prijs: VERKOCHT