Leids anatomisch theater – Thomas Salmón + Gianbattista Albrizzi, 1742

THEATRUM ANATOMICUM

“Prospetto della sala dell’ Anatomia della Città di Leyden” [gezicht op het anatomisch theater van de stad Leiden]. Kopergravure uit “Lo stato presente di tutti I paesi e popoli del mondo naturale, politico e morale, con nuove osservazioni e correzioni degli antichi, e moderni viagiatori” [De huidige toestand van alle landen en volkeren van de natuurlijke, politieke en morele wereld, met nieuwe waarnemingen en correcties door vroegere en hedendaagse reizigers] van de hand van Thomas Salmón en uitgegeven door Gianbattista Albrizzi te Venetië in 1742. Later met de hand gekleurd. Afm. 15 x 20 cm.

In 1593 bouwde de Leidse universiteit als een van de eerste in Europa een anatomisch theater. Het getimmerte verrees in een voormalige kerk aan het Rapenburg, die na de Reformatie aan de stad was vervallen.

’s Winters verzorgde de hoogleraar in de anatomie er openbare ontledingen van kadavers. Een paar keer per jaar belandden lijken van opgehangen criminelen op de snijtafel, om zorgvuldig door de hoogleraar anatomie in een sessie van enkele dagen te worden ontleed. Het publiek bestond uit studenten, chirurgijns en nieuwsgierige burgers die toegang betaalden. De ontledingen vonden om begrijpelijke redenen ’s winters plaats. In de zomer maanden werd het theater als een soort museum ingericht met skeletten van mens en dier. Ook waren er rariteiten te zien, zoals Egyptische mummies en Romeinse oudheden. Zo ontstond een ruimte waar bezoekers zich konden verbazen en overgeven aan gedachten over de vergankelijkheid van het leven.

In de 19e eeuw viel het doek voor het anatomisch theater en werd het afgebroken. In Rijksmuseum Boerhaave is het theater op ware grootte gereconstrueerd op basis prenten van als deze.

Prijs: Euro 275,-