17E-EEUWSE PASKAART VAN DE NOORDZEE
“Pas Caerte van Texel tot aende Hoofden…” Kopergravure uitgegeven in 1681 door Jacob Theunis Lootsman II “Boeckverkoper en Graadbooghmaker op ’t Water (vanaf 1883 Damrak) inde Loots-man”. De kaart maakte deel uit van “Nieuwe Water-Werelt ofte Zee-Atlas”. Later (?) met de hand gekleurd. Afm. 42,5 x 53,5 cm.
Paskaarten zoals deze werden in de 17e-eeuws gebruikt voor navigatie op zee. Je kon er je de koers op bepalen en afgelegde afstanden op af passen. Paskaarten toonden een topografische weergave van kustlijnen, rivieren en eilanden en waren voorzien van een netwerk van kompaslijnen of loxodromen. Ook aangegeven ankerplaatsen, ondieptes, banken, tonnen en vaarinstructies, hielpen zeevaarders op weg.
We zien hier de Noordzee van Texel tot aan de Hoofden (straat van Dover), inclusief de kusten van Friesland, Holland, Zeeland, Vlaanderen, en de oostkust van Engeland. Je kunt er op aflezen hoe men vanuit alle havens en doorgangen, zoals het Vlie, het Marsdiep bij Texel, de Maas, het zeegat van Goeree, het Veerse Gat en alle Zeeuwse doorgangen, naar de monding van de Theems kan varen, en hoe men deze doorgangen gemakkelijk vanuit zee kan binnenvaren.
De firma Lootsman (opgericht door Jacob Theunis Lootsman I) was een bloeiend bedrijf op het gebied van de maritieme cartografie in het 17e-eeuwse Amsterdam. Ze waren gespecialiseerd in zeemansgidsen van Europese kustwateren, maar gaven ook een zeeatlas van de wereld uit.
Literatuur: C. Koeman “Atlantes Neerlandici” IV, Jac 6
Prijs: Euro 1.250,-
