Publieke Vrouw – Charles Verschuuren, 1920

AFFICHE VOOR HET VOLKSTHEATER

“Publieke Vrouw”, kleurenlithografie ontworpen door Charles Verschuuren en gedrukt in 1920 door drukkerij Kotting te Amsterdam. Afm.: ca. 106 x 75 cm.

Publieke Vrouw was een melodramatisch toneelstuk/operette gebaseerd op het Parijse Apache-milieu van het begin van de 20e eeuw. Het verhaal draait om een jonge vrouw (de “publieke vrouw”) die verstrikt raakt in de onderwereld van Parijs. In vijf bedrijven ontvouwt zich een rauw drama vol misdaad, passie en vergelding: de hoofdpersoon wordt verlaten door haar geliefde, belandt op straat (“de baan op”), en raakt betrokken bij een moord. Vervolgens voert het verhaal naar een beruchte Apachenkelder (een ondergrondse kroeg waar criminelen – de Apaches – samenkomen). Uiteindelijk volgt “het einde van een Apache”: de ondergang van een gangster, waarmee recht wordt gedaan en de tragische cirkel rond is. Thema’s als verleiding, verlossing en de harde realiteit van vrouwen in het criminele milieu staan centraal.

Het stuk was een zogenaamd apachendrama – een mix van misdaaddrama en volksoperette – met meerdere zang- en dansnummers verweven in het verhaal. De toon is emotioneel en meeslepend, vergelijkbaar met andere volkstoneelstukken uit die tijd waarin een gevallen vrouw sympathiek wordt neergezet en de slechteriken hun gerechte straf niet ontlopen.

Publieke Vrouw beleefde in de Plantage Schouwburg zijn première op 29 mei 1920 door het Ensemble Jacques Sluyters en sloeg direct aan bij het publiek. Het volkstoneelpubliek smulde van de combinatie van melodrama en sensatie in een exotisch misdaadmilieu. Het stuk werd avond aan avond opgevoerd, telkens voor uitverkochte zalen. Een advertentie uit juni 1920 roemde het “enorm succes” en meldde dat wegens de grote toeloop reserveren “dringend aanbevolen” was.

Drukkerij Kotting die het affiche in Amsterdam verspreidde, was een bloeiende onderneming vooral actief in reclamedrukwerk en met goede contacten in de theaterwereld. Kunstenaar Charles Verschuuren (1891-1955) komt in 1915 in dienst bij Kotting en zijn werk maakt indruk. Vaak schiep hij door kleurgebruik, schaduwen en perspectief kloeke blikvangers met cartooneske trekjes. Het werk diende onmiddellijk tot de verbeelding te spreken en de gewenste sfeer op te roepen. Op het affiche zien we een schmierende Apache met pet en sigaret een jonge vrouw dicht tegen zich aan drukken, in het misdadige Parijse milieu is de romance gedoemd te mislukken….

Een paar jaar later schrijft sen kunstcriticus over Verschuuren: “Hij schildert met veel humor. Hij weert elk onderwerp te combineren met een scherp gevoel voor het komische, met een volkomen artistiek kleurgebruik en vaak met fijnzinnige poëzie. Dit zijn werken die de kijker ontspannen en die tegelijkertijd plezier en reflectie teweegbrengen.”

Prijs: Euro 1.250,- (incl. lijst)