“Gezicht van het Y en Pampus”
Kopergravure vervaardigd 1785/1791 door Matthias de Sallieth naar een tekening van Carel Frederik Bendorp ( 1736 – 1814) die op zijn beurt een schilderij van Abraham Storck kopieerde. Afm. (plaatrand): 32,9 × 40,6 cm.
Fraai gezicht gezicht over het IJ en Pampus, de door slib verondiepte geul gelegen aan de monding van het IJ ten oosten van Amsterdam en ten noorden van Muiden. (Dus niet te verwarren met het 19de-eeuwse forteiland Pampus.)
Ten tijde van de VOC konden de schepen, zwaarbeladen door de handelswaar vanuit de Oost, als ze bijna thuis waren de ondiepe vaargeul niet makkelijk passeren. Vaak moest men op de vloed wachten om de haven van Amsterdam te kunnen bereiken.
Na het afmeren kregen matrozen hun gage en verspilden het veelal in de dagen daarna aan drank en vrouwen. Dan gingen ze naar huis, net zo berooid als ze voor de reis waren. Matrozen kwamen veelal uit de provincie. Wanneer er weer ronselaars van de VOC in de dorpen kwamen, dan zeiden de moeders van de aanstaande matrozen: “Niet doen, dat levert niets op.” Die ontmoediging was slecht voor de handel, want als er geen matrozen waren, dan konden de schepen niet bemand worden.
De Heren van de VOC bedachten daarop een truc. Als de schepen voor de rede van Pampus lagen kregen ze water, eten en zeep. Vervolgens werd er een bordeel afgehuurd. De dames van het bordeel werden samen met een forse hoeveelheid drank aan boord gebracht. Na drie dagen waren de schepelingen totaal uitgeraasd en uitgeput. Daarna ging het schip naar de haven, meerde af, de matrozen kregen hun gage en gingen naar huis. Nu gingen ze met geld naar huis en met stoere verhalen. Hierdoor was het eenvoudiger om matrozen te werven. De term “voor pampus liggen” in de zin van dronken zijn, komt van het hier beschreven gebruik.
Prijs: Euro 475,-
