Mare Liberum – Jan Bertus Heukelom, 1915

“Mare Liberum”, lithografie uit 1915 gedrukt in kleur door Dieperink & Co. te Amsterdam naar het ontwerp van Jan Bertus…

“Mare Liberum”, lithografie uit 1915 gedrukt in kleur door Dieperink & Co. te Amsterdam naar het ontwerp van Jan Bertus Heukelom (1875-1965). Afm. 53,5 x 76 cm.

“Mare Liberum” verwijst naar de juridische tekst over zeerecht van Hugo de Groot (Grotius) (1583-1645), waarin staat dat de zee van niemand is, daarom mag iedereen de zee gebruiken.

Mare Liberum verscheen voor het eerst in 1609, tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). In 1603 kaapte admiraal Jacob van Heemskerck het Portugese vrachtschip Santa Catharina bij het huidige Indonesië. Dit leverde een enorme buit op. Alleen: het was in strijd met het zeerecht. Dat zei dat alleen Portugezen en Spanjaarden mochten handelen in Indische wateren. Hugo de Groot kreeg als advocaat de opdracht van de VOC te zeggen waarom de kaping toch in orde was. Daarbij pleitte hij voor vrije handel op zee, volgens hem een belangrijk grondrecht voor iedereen.

Mare Liberum, of ‘vrije zee’, was deel van een veel groter werk dat De Groot had geschreven. Pas in de 19e eeuw werd dit handschrift herontdekt en uitgegeven: “De jure praedae commentarius”, een ‘verhandeling over het recht op buit’. Vanwege de onderhandelingen over vrede met Spanje in die tijd, koos De Groot er toch voor Mare Liberum los uit te geven. Het werk kreeg veel invloed: het vormt de basis vormt ons huidige internationale zeerecht.

Dit affiche werd uitgegeven te midden van de Eerste Wereldoorlog. Nederland was in die tijd neutraal. Vermoedelijk wilde men benadrukken dat het Nederland volgens het zeerecht vrij was om over te zee te blijven handelen zoals het altijd had gedaan.

Provenance: collectie Martinus Cornelis Sigal (1888 – 1969).

Prijs: Euro 375,-