DE TOCHT NAAR CHATHAM, EEN VAN DE GROOTSTE OVERWINNINGEN IN DE NEDERLANDSE MARITIEME GESCHIEDENIS
“Disegno dell’ ingresso, et abbrueciamento di vascelli Inglesi fatto da’ gli Olandesi nella riviera di Hattan [Voorstelling van de ingang van Chatham en het in brand steken van Engelse schepen door de Nederlanders.] Ets met gravure vervaardigd door Arnold (of Adriaan) Bloem in 1667. Afm. 30,2 × 37,5 cm.
De Nederlandse vloot stond tijdens de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog onder bevel van admiraal Michiel de Ruyter. Hij had informatie ontvangen over de zwakke verdediging van de Engelse marinebasis in Chatham en besloot een aanval uit te voeren. De Ruyter leidde een vloot van Nederlandse schepen de rivier de Medway op, die rechtstreeks naar Chatham leidde.
Op 9 juni 1667 wisten de Nederlandse schepen langs de Engelse forten te komen en slaagden erin de Engelse ketting die de rivier blokkeerde te doorbreken. Vervolgens bereikten ze Chatham waar ze drie grote en tien kleine schepen tot zinken brachten en de HMS Unity en HMS Royal Charles, de trots en het vlaggenschip van de Engelse vloot, enterden en meesleepten naar Nederland.
Vredesonderhandelingen waren al gaande, maar werden door Karel II van Engeland gerekt omdat hij hoopte op Franse steun. Raadspensionaris Johan de Witt hoopte met de aanval een snel einde te maken aan de oorlog en de Republiek wilde de Engelsen ook straffen voor hun aanval op de Vlie in augustus 1666 (de zgn. Holmes’s Bonfire), waarbij honderdvijftig koopvaarders in brand gestoken waren.
De Nederlandse vloot bestond uit ongeveer zestig schepen en had zo’n duizend soldaten tot zijn beschikking van het net opgerichte Korps Mariniers, het eerste ter wereld dat gespecialiseerd was in amfibische aanvallen. De operationele voorbereiding was van de hand van Willem Joseph van Ghent, kolonel der mariniers en luitenant-admiraal.
Het was het grootste verlies ooit voor de Engelse marine en leidde tot een snel einde van de oorlog. Van Nederlandse zijde wordt de Tocht naar Chatham beschouwd als een van de grootste overwinningen in de Nederlandse maritieme geschiedenis.
De vrede werd uiteindelijk bereikt met de Vrede van Breda in 1667.
Literatuur: Frederik Muller – De Nederlandsche geschiedenis in platen : beredeneerde beschrijving van Nederlandsche historieplaten, zinneprenten en historische kaarten, I, p. 323, nr. 2213-d.
Prijs: Euro 650,-
