Amsterdam, Beurs van Zocher – J.M. Kolb naar Ludwig Rohbock, 1852-1855

DE AANDELENBEURS VAN ZOCHER

“Amsterdam – Die Börse. De Beurs. La Bourse.”  Staalgravure vervaardigd door J.M. Kolb naar een tekening van Ludwig Rohbock, uitgegeven in 1852-1855 door Georg Gustav Lange als deel van „Het koningrijk der Nederlanden, voorgesteld in eene reeks van naar de natuur geteekende schilderachtige gezigten” geschreven door Johannes Leonardus Terwen. In de tijd met de hand gekleurd. Afm. (incl. tekst): ca. 14 x 16,5 cm.

We zien de Dam in de richting van het Damrak met de Nieuwe Beurs, naar ontwerp van architect Jan David Zocher. Dit neoclassicistische beursgebouw had het oude verzakte beursgebouw van Hendrick de Keyser vervangen in 1845.

Het gebouw werd niet neergezet op de plaats van de oude beurs, op het Rokin (daar waar tegenwoordig de Industrieele Groote Club huisvest), maar aan de noordzijde van de Dam, op het Damrak, op de plek van de Vismarkt. De vismarkt was al verhuisd naar de noordzijde van de Nieuwmarkt.

Het ontwerp viel niet bij iedereen in de smaak, maar er waren ook praktische bezwaren. Vanwege het open binnenhof en omdat de nieuwe beurs, in tegenstelling tot die van De Keyser, naar het zuidwesten gericht was, had men, vooral ’s winters, vaak last van ijzige tocht. Spottend sprak men dan ook van ‘het togtige wonder van Amsterdam’. Nog geen drie jaar na de opening, werd het binnenhof overdekt. Maar de kritiek bleef niet uit. De breedte van het Damrak op de hoek van de Dam bedroeg slechts 15 meter. Toen de beurs gebouwd werd was dit geen probleem, maar toen een paardentramlijn langs het Damrak werd aangelegd naar het Centraal Station, ging dat maar net. Bovendien nam de welvaart na omstreeks 1870 steeds meer toe, waardoor de beurs nu ook te klein was geworden. Het pand werd uiteindelijk gesloopt in 1903 toen Beurs van Berlage haar deuren opende. Thans staat op deze plek de Bijenkorf.

Johannes Leonardus Terwen (1813-1873) was een Nederlands onderwijzer in Gouda en schreef verschillende boeken over de geschiedenis en topografie van Nederland waarvan “Het Koninkrijk der Nederlanden”, met staalgravures van alle belangrijke steden en plaatsen, een van de belangrijkste is.

Prijs: Euro 175,-