Amsterdam, de Waag en Nieuwmarkt – Leon Schenk naar Abraham Rademaker, ca. 1720

“Gesigt van de Nieuwe Merkt, en S. Antoni Waag, te sien na de Brouwery van de Haan tot Amsterdam.” Ets met gravure vervaardigd door Leonhard Schenk rond 1720 naar een tekening van Abraham Rademaker. Later met de hand gekleurd. Afm. 55 x 95,5 cm.

Vanaf de Kloveniersburgwal kijken we op de Nieuwmarkt. Daar staat de voormalige Sint Antoniespoort, gebouwd in 1488 op de Zeedijk. In de middeleeuwen een van de drie toegangspoorten tot Amsterdam. Vanaf dit punt verdedigden de Amsterdammers met succes hun stad tegen de Geldersen. Het gebouw stond oorspronkelijk voor driekwart in het water. In 1600 werd de stadsmuur afgebroken. In 1617-1618 werd het gebouw tot waag verbouwd door het binnenplein, de ruimte tussen de voor- en hoofdpoort, te overdekken. Deze nieuwe waag moest de Waag op de Dam, die inmiddels te klein was geworden, ontlasten. In de bovenverdiepingen werden enkele gilden gehuisvest, die van de smeden, schilders, metselaars en chirurgijns (“Anatomia” staat op de vlag op middelste toren). Ieder gilde had zijn eigen ingang: de poortjes rondom het gebouw.

Pas in 1614 is door demping het plein om het gebouw ontstaan. Het plein werd een marktplein, waar ook een vis- en “Oosterse” markt werd gehouden en “ten aanschouwe van het volk” lijfstraffen werden voltrokken. Er werd “gegeseld, gebrandmerkt en gehangen”. Maar niet op deze voorstelling, daar zien we vooraan een blijspel worden opgevoerd voor een menigte toeschouwers. Er wordt kleding verkocht, hoeden en schoenen. Een paard trekt een toeslede met vaten over de keien. Op de Kloveniersburgwal links verkoopt men vanuit de winkels etenswaren, langs de kademuur is een groenmarkt. Ook op het water voor de markt is bedrijvigheid en varen bootjes af en aan.

Brouwerij De Haan waar in de titel naar verwezen wordt, stond aan de Gelderse kade, vanuit de kijker gezien dus aan de andere kant van de Nieuwmarkt.

Dit blad komt uit een serie van 25 zeldzame fraaie grote gezichten van Amsterdam en geeft een kleurrijk beeld van het leven en bedrijf van de stad aan het begin van de 18e eeuw. Niet alleen voor het stadsbeeld en architectuur uit die tijd is deze bijzondere prent van belang, maar ook door de aardige stoffering, die zeden en gewoonten schetst.

Prijs: Euro 4.250,- (incl. lijst)