Amsterdam, Haringpakkerstoren – Hendrik de Leth, ca. 1725

HOEK PRINS HENDRIKKADE EN SINGEL IN AMSTERDAM “Gezigt van de Haringpakkers Toren, nevens de Haarlemmer Sluis, en Nieuwe Vismarkt tot…

HOEK PRINS HENDRIKKADE EN SINGEL IN AMSTERDAM

“Gezigt van de Haringpakkers Toren, nevens de Haarlemmer Sluis, en Nieuwe Vismarkt tot Amsterdam van ’t Y aan te zien”. Ets met gravure gedrukt van twee koperplaten vervaardigd door Jan Smit en uitgegeven door Hendrik de Leth rond 1725. In de tijd met de hand gekleurd. Afm. 58,4 x 92 cm. In lijst.

We zien de hoek Haarlemmersluis, Singel en Prins Hendrikkade, in oude stadsgezichten zeer geliefd vanwege het pittoreske ensemble. Het stadsbeeld toont een bedrijvige kade, toen nog aan het IJ gelegen. De boven op een oude vestingtoren gebouwde ranke torenspits, de Haringpakkerstoren van Hendrick de Keyser, bepaalde in hoge mate het silhouet van de stad. De toren werd in de middeleeuwen gebouwd als vestingwerk op de noordwestelijke hoek van de stadsomwalling en werd destijds de Heilig Kruistoren genoemd, een katholieke benaming. Tijdens de Spaanse overheersing van de Nederlanden, werden stedelingen die het katholieke geloof afvielen in deze toren gevangen gezet. Kort daarna werden de ‘veroordeelden’ heimelijk in de nacht zonder enig verhoor of proces gekneveld aan handen en voeten achterover van de toren in het IJ gegooid.

Het werd hier ‘Haringpakkerij’ genoemd, omdat hier door de haringpakkers de haring werd gezouten en gekuipt. Na de Alteratie (1578) werd de toren omgedoopt in Haringpakkerstoren. In de toren werd door de haringpakkers vergaderd. Een stadsverordening uit 1601 bepaalde dat bij het luiden van een kleine klok in de toren de haringpakkers die in de buurt waren op de werkplek moesten verschijnen, om hun aandeel in de te verrichten arbeid te leveren.

Op de achtergrond zien we een blok van negen 17de-eeuwse trapgeveltjes. Hier was de belangrijkste aanlegplaats voor de aanvoer van de dagelijkse goederen, waaronder met name melk en vis. De vangst werd ter plaatse op de visafslag gekeurd, verkocht en naar de verwerkende bedrijfjes gebracht. Ook werd rechtstreeks aan het publiek verkocht op de vismarkt aan de Haarlemmersluis. In de verte ligt de koepel van de Nieuwe Lutherse Kerk.

De functies van overslag en markt zijn in de loop van de tijd verplaatst. Rond 1829 is de Haringpakkerstoren afgebroken, het toen zeer arme Amsterdam had geen geld voor het onderhoud van het verwaarloosde bouwwerk.

Het titellint bovenaan de prent wordt vastgehouden door putti die ook een jakobsstaf, drietand en een spiegelretourschip bij zich hebben, duidend op het maritieme karakter van de stad.

Prijs: VERKOCHT