“Amsterdam Gezigt genomen op den Dam. Vue prise sur la place du Dam.” Fraaie lithografie vervaardigd door Bachelier naar een tekening van N.J.M. Chapuy, uitgegeven omstreeks 1850 te Amsterdam door Frans Buffa en Zonen in de reeks Nieuwe Panorama’s der Stad Amsterdam. In de tijd met de hand gekleurd. Afm. (incl. titel) 31,5 x 43,5 cm
We zien de Dam in de richting van het Koninklijk Paleis en de Nieuwe Kerk. Op de voorgrond rechts de Nieuwe Beurs, naar ontwerp van architect Jan David Zocher. Dit neoclassicistische beursgebouw verving het oude verzakte beursgebouw van Hendrick de Keyser in 1845.
Het gebouw werd niet neergezet op de plaats van de oude beurs, op het Rokin (daar waar tegenwoordig de Industrieele Groote Club huisvest), maar aan de noordzijde van de Dam, op het Damrak, ter plaatse van de Vismarkt. De vismarkt was al verhuisd naar de noordzijde van de Nieuwmarkt.
Het ontwerp viel niet bij iedereen in de smaak, maar er waren ook praktische bezwaren. Vanwege het open binnenhof en omdat de nieuwe beurs, in tegenstelling tot die van De Keyser, naar het zuidwesten gericht was, had men, vooral ’s winters, vaak last van ijzige tocht. Spottend sprak men dan ook van ‘het togtige wonder van Amsterdam’. Nog geen drie drie jaar na de opening, werd het binnenhof overdekt. Maar de kritiek bleef niet uit. De breedte van het Damrak op de hoek van de Dam bedroeg slechts 15 meter. Toen de beurs gebouwd werd was dit geen probleem, maar toen een paardentramlijn langs het Damrak werd aangelegd naar het Centraal Station, ging dat maar net. Bovendien nam de welvaart na omstreeks 1870 steeds meer toe, waardoor de beurs nu ook te klein was geworden. Het pand werd uiteindelijk gesloopt in 1903 toen Beurs van Berlage haar deuren opende. Thans staat op deze plek de Bijenkorf.
Links op de prent staat het Commandantshuis, een huizencomplex dat tijdens de eerste regeringsjaren van koning Willem I in gebruik was als woning van de stadscommandant. Het Commandantshuis stond letterlijk in een kwade reuk vanwege een groot openbaar toilet aan de achterzijde. Het pand werd gesloopt in 1912, thans staat hier het Nationaal Monument.
Prijs: Euro 1.100,-
