Amsterdam, Rembrandtplein – Petrus Schenk, ca. 1700

GEZICHT VAN HET REMBRANDTPLEIN TOEN DIE NOG BOTERMARKT HEETTE

“Gesigt van de Reguliers Markt en Waag, gemenelyk genaamd de Boter markt, te sien van de zyde der Utrechse Straat, naa de Reguliers gracht Breestraat en de Halvemaanssteeg etc”. Kopergravure uitgegeven door Pieter Schenk sr. rond 1700. Later met de hand gekleurd. Afm. 38,5 x 59,5 cm.

In Amsterdam werd in 1655 bij de Reguliersbreestraat de Derde Regulierspoort gebouwd. Deze poort maakte deel uit van de stadsomwalling. Na de uitleg van de stad en de bouw van de Utrechtsepoort op het huidige Frederiksplein, werd de Regulierspoort overbodig. In 1668 werd de poort tot Boterwaag verbouwd en het plein eromheen Reguliersplein gedoopt. In 1669 werd de maandagmarkt voor zuivelproducten van de Dam naar het plein verplaatst en kreeg het plein de naam Botermarkt.

Veel handelaars die hun brood op de markt verdienden vestigden zich rond het plein. De duurste percelen aan de lange noord- en zuidzijde, de goedkopere aan de korte zijden.

Aan de zijde waar de Utrechtsestraat begon was een hoek gebleven waar een gevogeltemarkt kwam, de zgn. Kippenhoek waar allerlei gevogelte verhandeld werd, waarmee niet langs de deuren gevent mocht worden.

Doordat de ossenmarkt naar het Utrechtseplein (nu Frederiksplein) was verhuisd ontbrak een behoorlijk wagenplein voor de Utrechtsepoort. Dat werd door de Botermarkt ingevuld met carrosseriemakers, stalhouderijen, hoefsmeden, zadelmakers en niet te vergeten herbergen aan of niet ver van het plein. Vanuit de Amstelstraat vertrok elke middag een postkoets richting Utrecht via het Gooi

Behalve de weekmarkt in boter en kaas (drie dagen per week) was hier in september ook nog een van de drie jaarmarkten in de stad. Dat was veel meer dan een kermis. Honderden stalletjes en attracties hielden minimaal twee maar vaak drie weken het plein en de stad in hun greep. De gebruikelijke week- en dagmarkten stonden er tussen.

Een kermislied beschrijft de gezellige drukte:

“De Botermarkt krioelt,
Ey ziet eens hoe men woelt,
En wemelt door elkander heen,
Daar oud en jong is op de been.
Men zingt, men springt,
Terwijl m’ een glaasje drinkt.”

Met de demping van een deel van de Reguliersgracht in 1785 ontstond het Thorbeckeplein. Medio 19e eeuw wordt op de Botermarkt een standbeeld van Rembrandt geplaatst en krijgt het plein krijgt z’n huidige naam: Rembrandt(s)plein.

Prijs: Euro 2.950,- (incl. lijst)