Amsterdam – Jochem Bormeester, 1688-1702

AMSTERDAM MET HERZIENE INVULLING VAN DE PLANTAGEBUURT “Novissima Amstelodami Tabula” [Nieuwste Kaart van Amsterdam], kopergravure vervaardigd door Johannes Kip in…

AMSTERDAM MET HERZIENE INVULLING VAN DE PLANTAGEBUURT

“Novissima Amstelodami Tabula” [Nieuwste Kaart van Amsterdam], kopergravure vervaardigd door Johannes Kip in 1686, hier in een uitgave van 1688-1702 door Jochem Bormeester. Later met de hand gekleurd. Afm. 49 x 60 cm.

De graveur en kunsthandelaar Johan Kip (1653-1722) uit de Hartestraat maakte deze kaart van Amsterdam waarbij hij de nieuwe invulling van de Plantagebuurt intekende. In plaats van het oorspronkelijke plan voor dit gebied door stadsarchitect Daniël Stalpaert zien we de herziene verkaveling naar ontwerp van Jacob Bosch weergegeven. Het stadsbestuur had in 1682 besloten om een andere bestemming te geven aan de Plantage: in plaats van een woonfunctie werd de buurt een tuinengebied voor stedelingen. De stad nam deze beslissing omdat er een grote verliespost dreigde toen de verkoop van de kavels drastisch was gestagneerd na het rampjaar 1672.

De eerste uitgave is waarschijnlijk gedrukt in 1686. Niet alleen staan de Hortus Botanicus, aangelegd in 1682, en het Luthers Diaconessen Oude Mannen en Vrouwenhuis (later Amstelhof), gebouwd in 1682-1683, op de kaart, ook is de Stadsherberg uit 1686 ingetekend. Deze stond tot 1861 in de Plantage, op de plek waar nu zorgcentrum de Nieuwe Sint Jacob staat.

De koperplaat van de kaart van Amsterdam ging na de verhuizing van Johannes Kip naar Londen in 1688, over in handen van Jochem Bormeester in de Warmoesstraat. (Hij was een schoonzoon van graveur en kunsthandelaar Clement de Jonghe.) Bormeester zette zijn naam in het titellint. Ook werden de teksten van nummerregisters links en rechts met kleine wijzigingen opnieuw gegraveerd.

Onder de plattegrond zien we een profiel van de stad met talloze schepen. Daarop het stadswapen en keizerskroon (verleend aan Amsterdam omdat het verheven was boven alle andere steden). Links en rechts god van de handel Mercurius, riviergoden voor Amstel en IJ en vertegenwoordigers van alle (toen bekende) continenten. Bij hen ligt er een rijke oogst en vangst tentoongespreid, samen met een Hoorn des Overvloeds, alles om te laten zien hoe welvarend en belangrijk de stad in die tijd was.

Prijs: Euro 2.750,-