Zwolle – Joan Blaeu, 1649-1652

“Swolla”, kopergravure van Zwolle uitgegeven door Joan Blaeu tussen 1649 en 1652 als deel van diens stedenatlas “Novum Ac Magnum Theatrum Urbium Belgicae Liberae Ac Foederatae.” Later met de hand gekleurd. Afm. 41,5 x 52,5 cm.

Centraal in de stad ligt de Grote Markt (“Groote merct”) met de Grote of Sint-Michaëlskerk (nr. 1 in de legenda), een driebeukige hallenkerk uit 1406. Enkele honderden meter naar het westen staat de kerk (sinds 1999 basiliek) van Onze-Lieve-Vrouw ten Hemelopneming (2). De opvallende toren met de bijnaam ‘Peperbus’ is het kenmerk van Zwolle geworden. Het stadhuis is wat moeilijk te vinden. Het is op de kaart aangegeven met nummer 8, in de Sassenstraat, vlak achter de Grote Kerk. Dit weinig imposante raadhuis uit 1448 is in 1863 gedeeltelijk gesloopt en vervangen door nieuwbouw.

De verdedigingswal is aangelegd tijdens het Twaalfjarig Bestand naar een plan van Abraham van Nievelt. Aan de noordzijde (links) beschermt een ‘eiland’ met vijf bolwerken de Nieuwe Wetering. De stad zelf werd beschermd door zes bolwerken en een hoornwerk voor de Sassenpoort (24, rechtsboven).

Joan Blaeu had in 1649 in zijn atlas in de haast een plattegrond opgenomen. De verdedigingswal van Zwolle was alleen schematisch weergegeven. Vrij snel paste Blaeu zijn plattegrond echter aan, waarbij de bolwerken opnieuw gegraveerd zijn, details in het gebied buiten de stad zijn aangebracht en diverse bijzondere gebouwen gedetailleerder zijn getekend. Blaeu baseerde zijn kaart op die van Braun & Hogenberg uit 1572, maar vulde deze aan met gegevens die hij van het stadsbestuur kreeg. De Nieuwe Markt, aangelegd in 1645 op het terrein van het Bethlehemklooster, is de laatste wijziging die is ingetekend. Als dank voor hun hulp is de kaart opgedragen aan de “zeer edele, zeer aanzienlijke en zeer verstandige heren burgemeester, schepenen en raadslieden van de vrije keizerlijke stad Zwolle”.

Prijs Euro 975,-