Amsterdam – Theodorus Danckerts + Romeijn de Hooghe, 1701-1704

AMSTERDAM VERSIERD DOOR ROMEIJN DE HOOGHE “Amstelodamum cum Antiquis et Nuperrimis Pomoeriis” [Amsterdam met zijn oude en recente stadsgrenzen], ets…

AMSTERDAM VERSIERD DOOR ROMEIJN DE HOOGHE

“Amstelodamum cum Antiquis et Nuperrimis Pomoeriis” [Amsterdam met zijn oude en recente stadsgrenzen], ets met gravure vervaardigd door Romeijn de Hooghe en voor het eerst uitgegeven in 1694 door Pieter Persoy, hier in een tweede uitgave verzorgd door Theodorus Danckerts tussen 1701-1704. Later met de hand gekleurd. Afm. 47 x 56,5 cm.

Uitgever Pieter Persoy woonde in Amsterdam op de hoek van de Dam en de Beursstraat. Persoy droeg de kaart in 1694 op aan de pas achttienjarige Jonas Witsen (1676-1715), een neef van de bekende Amsterdamse burgemeester Nicolaas Witsen. Nicolaas tilde Jonas op het pluche door hem al op zeventienjarige leeftijd te benoemen als stadssecretaris. Op de kaart onder de linker legenda, wordt Jonas Witsen door Persoy genoemd als secretaris van de roemvolle en invloedrijke stad. De drie engeltjes er onder dragen een zuil met een lint met het wapen van de Witsenfamilie. De putti zijn allegorische figuren. De linker putto staat voor de deugd Fortitudo (kracht) en de middelste met een blinddoek voor Justitia (gerechtigheid). De rechter putto draagt als symbolen een slang en een spiegel en is daarmee het symbool voor Prudentia (voorzichtigheid/wijsheid).

De stijl van de decoraties boven de voorstelling verraadt de hand van meestergraveur Romeijn de Hooghe. Hij ontwierp vier allegorische vrouwenfiguren en symbolen die van belang waren voor Amsterdam: van links naar rechts zien we de leeuw als symbool van kracht de hoorn des overvloeds, het stadswapen, de Mercuriusstaf als symbool van de handel, een putto met een ton en verschillende zakken waarmee de stad als handels- en overslagplaats wordt gesymboliseerd, een wereldbol waarop de stedenmaagd haar arm rust als teken van Amsterdam als belangrijkste stad, de godin Fama die de roem bazuint, wapens en een harnas als teken van militaire kracht, het stadszegel met koggeschip, een putto met bijenkorf als symbool van de nijverheid en wederom een hoorn des overvloeds.

In het kaartbeeld is het gebied begrensd door Binnen Amstel, Keizersgracht, Achtergracht en Muidergracht nog minimaal bebouwd, alhoewel de kaart is uitgegeven jaren nadat de Vierde Uitleg was begonnen. De weinig bebouwde situatie zou nog decennia voortduren.

Van de eerste uitgave van deze kaart zijn voor zover bekend geen exemplaren bewaard gebleven. Wel is er tussen 1704-1726 een derde uitgave verschenen bij Gerard van Keulen die de kaart ongewijzigd op de markt bracht. Alleen verving Van Keulen de naam van Danckerts voor zijn eigen naam.

Prijs: VERKOCHT