Amsterdam, ’s Lands Zeemagazijn en Dok – De Leth naar Van der Laan, ca. 1730

“Gezicht van ’s Lands, of Admiralityts Magazijn, en Werf, nevens de Oorloghschepen, leggende in het Dok, te zien van het Westindisch Huys naar de Oosterkerk”. Ets met gravure op twee gemonteerde bladen vervaardigd door Johann Wilhelm Windter (1696-1765) naar een tekening van Adolphe van der Laan (-1742) en uitgegeven door Andries en Hendrik de Leth rond 1730. Later met de hand gekleurd. Afm. 53,5 x 90 cm.

Vanuit het West-Indisch Pakhuis aan de IJgracht (de latere Prins Hendrikkade) kijken we in oostelijke richting naar ’s Lands Zeemagazijn, Kattenburg, de Nieuwevaart en de Oosterkerk.

Het stadsbestuur liet in 1650 drie eilanden aanleggen voor scheepswerven, pakhuizen en woningen. Op het eiland Kattenburg komt de scheepswerf van de Amsterdamse Admiraliteit met een bijbehorend pakhuis: ’s Lands Zeemagazijn. Er lagen enorme voorraden opgeslagen voor de bouw en uitrusting van oorlogsschepen: zoals hout, touwen van 150 vadem (275 meter) en zo dik als een vrouwenbeen, allerlei soorten zeilen, kogels, ankers, kanonnen, buksen en geweren, lantaarns, kompassen en zandlopers. De open binnenplaats werd gebruikt om regenwater op te vangen.

Voor ’s Lands Zeemagazijn lag in het IJ ‘s Lands Dok. Het was een door een paalgording omsloten gebied met een uitgang naar de werf (achter het magazijn) en naar het IJ, die voorzien was van een versterkt wachthuis met een geschut. Op de voorstelling ligt het er vol schepen.

De kleine Republiek – die nooit meer dan 2,5 miljoen inwoners telde – had met haar enorme vloot van 2000 schepen in de wereldhandel opmerkelijk succes met VOC en WIC. Ook waren er grote militaire successen tegenover ogenschijnlijk veel sterkere machten als Spanje en Engeland en de verovering van Indië. De grote koopvaardijschepen van de VOC met hun zware geschut, waren vaak nauwelijks te onderscheiden van de oorlogsschepen van de admiraliteiten.

In de nacht van 5 op 6 juli 1791 ging het Zeemagazijn in vlammen op. Alleen de muren bleven staan. In het gebouw is tegenwoordig het Scheepvaartmuseum gehuisvest.

Prijs: VERKOCHT