Hoogheemraadschap van Delfland – Cruquius, 1712
DE KAART VAN DELFLAND, MEESTERWERK VAN DE GEBR. CRUQUIUS
“‘T HOOGE HEEMRAEDSCHAP VAN DELFLANT” Kopergravure, verkleinde overzichtskaart uit de als atlas gebonden 25-bladige kaart van “‘t Hoogheemraedschap van Delflant: met alle de Steden… Gemeten en in Kaerte gebracht Door (de Geadmitteerde Landmeters) Nicol. en Jac. Kruikius (Cruquius)“. De kaart werd gedrukt op zijde (!) uitgegeven in 1712. Afm. ca. 52 x 58,5 cm.
De kaart van Cruquius, waarvan de opdracht op 12 september 1702 werd verstrekt door het Hoogheemraadschap Delfland antieke gravure, verscheen pas in 1712 in druk. De opname van het kaartboek heeft plaatsgevonden tot in het jaar 1707. In die tijd liepen Nicolaus Cruquius en zijn broer Jakob met kettingen door de polders van het Hoogheemraadschap van Delfland om de percelen land, de plaats van de gebouwen en die van wegen en vaarwegen in te meten.
Het resultaat mag tot een van de hoogtepunten van de historische cartografie worden gerekend. Hij wist met deze hulpmiddelen een verbluffend nauwkeurige set landkaarten te vervaardigen die tegenwoordig kunnen worden gescand en met enig pas en meetwerk worden gegeorefereerd. Door de 18de-eeuwse kaart onder een moderne topografische kaart schaal 1:10.000 te leggen, wordt duidelijk hoe precies hij zijn waarnemingen heeft vastgelegd. Tot in de details geeft hij de plattegrond van gebouwen weer, krommingen in sloten, wegen en paden, ook die paden die slechts door mondelinge overlevering nog bij de buurtbewoners bekend zijn. Ook zijn beschrijvingen zijn uiterst doordacht. Door typografische trucjes toe te passen wist hij de naamgevingen zo over het kaartblad te verdelen dat de grenzen van bepaalde stukken land die bijeen behoorden, ook precies pasten tussen de eerste en de laatste letter van de naam die hij eraan gaf.
Het vervaardigen van de Hoogheemraadschap Delfland antieke gravure kaart kostte toen 20.000 gulden (!!).
Hoewel de kaart niet bedoeld was om onderweg op reis te gebruiken, zijn er exemplaren van de overzichtskaart op zijde gedrukt, die wel handzaam konden worden opgevouwen en worden geraadpleegd.
Het Hoogheemraadschap van Delfland was een overkoepelend waterschap, waarin een groot aantal kleinere waterschappen heeft gelegen. Deze waterschappen waren zelfstandig maar vielen óf onder Rijnland, óf waren inliggende waterschappen en sterk afhankelijk van Delfland.
Prijs: VERKOCHT
