Kermis te Rotterdam – Van Hoogstraten naar Gerard Bos, 1850
KERMIS TE ROTTERDAM
“Voortdurend wat anders. Kermis te Rotterdam.” Lithografie in kleur, opgebouwd met groot aantal uitgeknipte en in de achtergrond ingestoken kartonnen figuren. Uitgegeven in 1850 door steendrukkerij Van Hoogstraten, naar het ontwerp van Gerard Bos. Afm. 30,5 x 38,2 cm.
Vanaf 1809 was de Rotterdamse kermis in augustus. De tweede maandag van de maand was officieel de eerste kermisdag. Sommige buurten in Rotterdam konden echter niet zo lang wachten. Zaterdags tevoren gingen in de Zandstraatbuurt en op de Schiedamse dijk de vlaggen uit. Er werd al gehost en gedanst onder het zingen van: “Hop, hop, hop, tingelingeling, morgen luidt de kermis in!” Op maandag begon het feest dan voor alle Rotterdammers.
De kermis van toen was een imposant schouwspel op de grote Veemarkt, die in het midden nog bebouwd en slechts voor een klein gedeelte overdekt was. De mooiste en grootste kermisattracties en de nieuwste snufjes moeten op de Rotterdamse kermis te zien zijn geweest.
De kermis duurde veertien dagen en eindigde in een explosie van uitgelatenheid: de Dolle Zaterdag. Die zaterdag was voor alle Rotterdammers een feestdag waarop in de namiddag ook (bijna) niet gewerkt werd. Iedereen kleedde zich op z’n best, ongeacht zijn stand, en ging naar de kermis.
Aanvankelijk speelde de Rotterdamse kermis zich af op de grens van land- en waterstad, maar het vermaak verbreidde vanuit daar naar andere kwartieren. Het karakter van een markt met kramen verandert in de negentiende eeuw van een gebruiksgoederenmarkt naar een recreatiemarkt. Er is onder meer een circus en toneel, en in kramen en theater en ook op straat kunnen marionetten, panorama’s, vreemde dieren en mensen, gedrochten en goochelaars worden aanschouwd. Het belangrijkste van de kermis is echter het openlucht-vermaak:
“Een schittering van licht en goud, een gedraai en gewemel van kleuren en spiegels, het was een stad van vermaak met een niet te tellen aantal attracties en bronnen van pret en ontspanning.” De kermis nam een zeer grote plaats in de harten van alle rechtgeaarde Rotterdammers in. Weken, zelfs maanden van te voren verheugde men zich op de kermis en werd in verschillende dagbladen de komst van de kermis aangekondigd. Menig jongeman en -vrouw zocht via advertenties een partner om mee naar de kermis te gaan, hetgeen regelmatig in een huwelijk resulteerde.
Prijs: VERKOCHT
