Marsdiep, Texel – Johannes van Keulen en Zoonen, ca. 1782

Paskaart van het Marsdiep en Texel, kopergravure uitgegeven te Amsterdam ca. 1782 door Johannes van Keulen en Zoonen. Later met de hand gekleurd. Afm ca. 49,5 x 57 cm.

Het Marsdiep, de doorgang tussen Den Helder en Texel was belangrijk voor de Amsterdamse scheepvaart. Het was dan ook van groot belang dat schippers wisten hoe ze veilig tussen de ondiepten door, naar Texel en van daar verder naar de Noordzee konden varen. Onderaan op de kaart zien we Fort de Schans, aangelegd in opdracht van Willem van Oranje. Die wilde het eiland en de Reede van Texel beschermen tegen de Spanjaarden.

Voor de Texelse kust lagen veel schepen voor anker te wachten tot de wind uit de juiste richting kwam om te vertrekken naar verre bestemmingen. Schepen die de ondiepe Zuiderzee niet konden bevaren, lagen hier voor anker om hun vracht te laden of te lossen. De Schans zorgde niet alleen voor de kustverdediging: het fort deed in de gouden eeuw ook dienst als rechtbank bij muiterij op de schepen en werd gebruikt als gevangenis.

Op deze paskaart zijn alleen vanuit zee zichtbare en opvallende topografische details van het kustgebied als oriënteringspunten of bakens voor de zeeman weergegeven. Zo zien we dat met name kerktorens, duintoppen, vuurboten, etc. zijn aangegeven. Minutieus weergegeven zijn de vaargeulen, zandplaten (en hun namen), betonning, en diepteaanduidingen.

Amsterdamse uitgevers-drukkers beheersten de wereldmarkt voor cartografie in de zeventiende eeuw. Met name op maritiem-cartografisch gebied wist men deze vooraanstaande positie lang te behouden, vooral dankzij uitgevershuis Van Keulen, dat bestond van 1680 to circa 1880 en lange tijd een monopolie positie had.

Prijs: VERKOCHT