VUURWERK OP DE HAAGSE VIJVER IN 1702
“Afbeelding van het Vuurwerk Theater en Ornamenten (…) inde Vijver binnen s’Gravenhage afgestoken den 13. December 1702 over de Glorieuse Victorie tegen de Fransche en Spaensche Monarchie te water en te Land in de selve Jare Bevogten.” Gravure vervaardigd door Jan van Vianen naar het ontwerp van Jacob Roman, Afm. 51 x 58,5 cm.
De Vijverberg in Den Haag is lange tijd decor geweest van wild oplaaiende vreugdevuren ter viering van overwinningen in de verschillende oorlogen, van de vredes die daarop volgden, van intochten van stadhouder of koning of ter ere van huwelijken. Men gebruikte beroemde kunstenaars om die feestvreugde vorm te geven en vuurwerken te ontwerpen. Zo ook in het jaar 1702.
Het was het eerste jaar van de Spaanse successieoorlog en voor de landen die zich tegen Spanje en Frankrijk hadden verenigd, was de strijd zeer bevredigend verlopen. Overwinning op overwinning was behaald. In oktober werd in de baai van Vigo een gevoelig slag toegebracht.
Het was dit succes dat de Staten Generaal van de Republiek deed besluiten voor 13 december 1702 een algemene dank- en bededag af te kondigen waarop God werd geloofd en de klokken werden geluid. In Den Haag werd een vuurwerk gehouden voor de vertrekken van de Staten Generaal op de Vijverberg, afgestoken vanaf een bouwsel in de Hofvijver van “80 voet breed en 75 voet hoog”.
Onder de voorstelling wordt de symboliek van het theater uitgelegd:
Fier in het midden zit de Vrijheid op haar troon. Achter haar een zuil die de hoogte in rijst met bovenaan een hemelglobe waarop Faam de overwinning bazuint. Binnen het hekwerk beelden van Justitie, Voorzichtigheid, Sterkte en Waakzaamheid. Ook staan daar Mars en Neptunus als symbolen voor de overwinning op land en op zee. Voor de voet van de Vrijheid zien we “trofeeën en overwonnenen”. Vooraan de brullende Hollandse Leeuw, eronder wapenschilden van Holland (met kroon), de Ridderschap en 13 steden.
Vanaf 1677, toen hier de vreugdevuren ter ere van Willem III en zijn bruid Maria Stuart waren ontstoken, werd dit de gebruikelijke plaats voor dergelijke evenementen. Zowel de vuurwerken Vrede voor de Vrede van Rijswijk als voor de Vrede van Utrecht in 1713 werden hier afgestoken. Tot laat in de achttiende eeuw bleef dit de gewoonte.
Literatuur: Frederik Muller, Nederlandsche Historieplaten, nr. 3300. “Fraai en Zeldzaam”.
Prijs: VERKOCHT
