De Lage Landen – Abraham Ortelius, 1603
€575
DE LAGE LANDEN IN DE ROMEINSE TIJD
“Belgii Veteris Typus” [Kaart van de antieke Lage Landen], kopergravure vervaardigd door Abraham Ortelius in 1594, hier in een uitgave uit 1603. In de tijd fraai met de hand gekleurd. Afm. 37,7 x 49,2 cm.
In de toelichtende tekst op de achterzijde van de kaart uit de atlas Theatrum Orbis Terrarum, beschrijft de beroemde Antwerpse cartograaf Abraham Ortelius (1527-1598) de historische wortels van het gebied dat hij “Belgio” noemt — een regio die zich ruwweg uitstrekte over het huidige België, delen van Noord-Frankrijk, Zuid-Nederland en West-Duitsland.
Ortelius baseert zich op de geschriften van klassieke auteurs zoals Caesar, Plinius, Strabo en Plutarchus, die de Belgae beschrijven als het dapperste, meest strijdlustige volk van Gallië. Ze leefden in een ruw klimaat, afgezonderd van Romeinse luxe, en stonden bekend om hun eenvoud, kracht en krijgshaftig karakter.
De precieze herkomst van de naam Belgio blijft volgens Ortelius onduidelijk: sommigen verbinden het met het Latijnse bellum (oorlog), anderen met een stad of stam genaamd Belga. De tekst toont hoe het beeld van “België” in de oudheid eerder een culturele en militaire regio was dan een strikt afgebakend grondgebied.
Ortelius besluit zijn overzicht met een bescheiden opmerking: hij laat het aan de lezer om de uiteenlopende historische bronnen te beoordelen. Zijn doel is niet het laatste woord, maar het verzamelen van stemmen uit het verleden die samen een beeld schetsen van wat ooit het dappere hart van Gallië was. Of zoals hij zelf in de cartouche linksonder zegt: “Prisca vetustatis Belga monumenta recludit. Ortelius, priscas dum legit historias. Collige prima soli natalis semina Belga, Et de quo veteri sis novus ipse vide.“[ Door het bestuderen van oude geschriften herontdekte Ortelius de antieke sporen van de Nederlanden in de Romeinse tijd. Lezer, verzamel de eerste zaden van het vaderland der Belgae en ontdek van welke oud volk jij afstamt.]
Literatuur:
- “Ortelius Atlas Maps”, Marcel van den Broecke (2011), Ort198
Prijs: Euro 575,-