HET GRAAFSCHAP ZEELAND

“Zeelandia Comitatus”, kopergravure voor het eerst uitgegeven door Johannes Janssonius, hier in de derde staat uitgegeven door Pieter Schenk en Gerard Valck rond 1700. In de tijd met de hand gekleurd. Verso: blanco. Afm.: 38 x 49 cm.

Uitgevershuis Mercator/Hondius/Janssonius gebruikte in haar atlassen decennia lang een kaart van Zeeland uit 1585. Maar in 1636 verscheen er van Johannes Janssonius eindelijk een nieuwe. Het was een kopie van de kaart van Zeeland die een jaar eerder door Willem Blaeu op de markt was gebracht. Niet allen het geografische beeld is overgenomen, maar ook de titel met de decoratie linksboven, de schaalstok rechtsboven, evenals de op de kaart ter decoratie aangebrachte schepen.

Toch zijn er ook verschillen. De kaart heeft lengte- en breedtegraden en de kaart van Janssonius alleen breedtegraden. Het land van Borssele is op de kaart ook inmiddels bedijkt en droog. Maar het geïnundeerde gebied in het westen van Zeeuws-Vlaanderen in minder uitgebreid en rondom Axel is het land helemaal droog. Door de forten met elkaar te verbinden geeft Janssonius duidelijk linies aan, een ten zuiden van Hulst en Axel en een andere ten westen van IJzendijke.

Als de koperen drukplaat na het overlijden van Janssonius in handen komt van diens erven, wordt de kaart opgedragen aan ene “John Bullingham of Keton” en worden er meridianen en parallellen toegevoegd op elke 5 minuten.

Rond 1700 werd de kaart dan nogmaals iets aangepast en (het huidige exemplaar) los uitgegeven door Pieter Schenk en Gerard Valck. Er worden tot dan toe ontbrekende provinciegrenzen met fraaie stippellijntjes toegevoegd.

Literatuur: Blonk – “Zelandia Comitatus. Geschiedenis en Cartobibliografie van de provincie Zeeland tot 1860”, nr. 36.3

Prijs: Euro 750,-