Stille Oceaan, Australië + Nieuw Zeeland – Frederick de Wit/Louis Renard, ca. 1715

“Magnum Mare del Zur cum Insula California / De Groote Zuyd-Zee en ’t Eylandt California”. Kopergravure, voor het eerst gepubliceerd in Frederick de Wit’s “Orbis Maritimus ofte Zee Atlas” in 1675, hier in een herdruk door Louis Renard van rond 1715. In de tijd met de hand gekleurd. Afm.: 49,7 x 57,2 cm.

De paskaart is versierd met zeilschepen, twee kompasroosjes en een zeegevecht, alles verweven in een indrukwekkend netwerk van loxodromen. In de rechteronderhoek zien we een prominent titelcartouche met een portret van de ontdekkingsreiziger Ferdinand Magellaan, vier putti en de god Neptunus met zijn vrouw Salacia in een schelp getrokken door drie zeepaarden en begeleid door twee meermannen.

De afbeelding van Australazië is interessant. Op de kaart staan de Nederlandse ontdekkingen tot aan Abel Tasmans tweede reis in 1644, met de contouren van ‘Anthoni van Diemens Landt’ (Tasmanië) en de gedeeltelijke contouren van Nieuw-Zeeland, ontdekt in 1642-3. Verder naar het noorden staan de ontdekkingen gemaakt door Willem Jansz. aan boord van zijn schip de Duyfken in 1606, waaronder de Golf van Carpentaria van het Groote Eylandt en Nieuw-Guinea.

Tegenover het ‘eiland’ Californië ligt aan de andere kant van de oceaan is Japan opmerkelijk weergegeven. Terwijl Honshu en Kyushu een moderne vorm hebben, bevat het gebied waar Hokkaido zou moeten liggen de mysterieuze “‘T Land van Eso” en “Compagnies Lant“, cartografische misverstanden die op kaarten van 1658 tot 1790 te zien waren.

Compagnies Land werd voor het eerst weergegeven op een kaart uit 1658 van Johannes Jansson, die was gebaseerd op de reisverslagen van Maerten Gerritsz. de Vries en Cornelis Jansz Coen. In 1643 werden De Vries en Coen door de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) gestuurd om naar vermeende eilanden te zoeken, rijk aan zilver ten en noorden van Japan. Hoewel ze deel van Hokkaido en misschien de Kuril-eilanden zagen, lukte het hen kennelijk niet om het gebied nauwkeurig op de kaart te zetten. De geografie van de regio zou pas goed begrepen worden door Europese ontdekkingsreizigers tijdens de reis van La Pérouse aan het einde van de jaren 1780.

Deze kaart wordt beschouwd als één van de beste kaarten van de Stille Oceaan uit die tijd.