“Kaart van het Eyland Borneo”, kopergravure uit Francois Valentijn’s “Oud en Nieuw Oost-Indien”, gegraveerd door Jan van Braam en uitgegeven te Dordrecht door Gerard onder de Linden in 1724-1726. Later met de hand gekleurd. Afm. 44 x 54cm
Sinds de val van Malakka in 1511 dreven Portugese kooplieden regelmatig handel met Borneo. Hoewel Borneo als rijk werd beschouwd, deden de Portugezen geen pogingen het te veroveren. De Engelsen begonnen in 1609 handel te drijven met Sambas in het zuiden. De Nederlanders begonnen met hun handel in 1644 in Banjar en Martapura.
Het in kaart brengen van Borneo kwam, in vergelijking met andere grote delen van Zuid-Oost-Azië, relatief laat op gang. Lang werd het eiland slechts afgebeeld met een paar Portugese plaatsnamen langs de westelijke kustlijn, de grote Baai van Brunei en een lege en vlakke oostelijke kustlijn. Nederlandse zeekaarten uit het midden van 17e-eeuw hadden een verbeterde weergave van vooral de oostkust.
Het is pas de kaart van Valentijn die aan het begin van de 18e-eeuw meer details van de binnenlanden weergeeft. We zien steden en “dorpen der bergboeren, hier vallen [kruid]nagelen en nootmuschaaten”, ook “valt hier veel goud [te halen]”.
François Valentijn (1666-1726) was een dominee, natuurvorser en schrijver die vooral bekend is om zijn “Oud en Nieuw Oost-Indien”, een geschiedenis van de Verenigde Oost-Indische Compagnie en haar activiteiten in Oost-Indië. Valentijn’s kaarten behoorden tot de meest nauwkeurige en grootschalige producties over Oost-Indië tot dan toe gepubliceerd. Als officier had Valentijn toegang tot VOC documenten die hij compileerde tot een bijzondere collectie kaarten. Valentijn’s werk is zo superieur aan eerdere kaarten dat de publicatie ervan, gezien het strenge geheimhoudingsbeleid van de VOC voor wat betreft cartografisch materiaal, uitzonderlijk is.
Prijs: Euro 950,-
