Oostkust Engeland en monding van de Theems – Greenville Collins, ca. 1693

PASKAART VAN DE OOSTKUST VAN ENGELAND MET DE MONDING VAN DE THEEMS

“The River of Thames from London to the Buoy of the Noure.” Kopergravure op twee aan elkaar gemonteerde bladen, uitgegeven rond 1693 door Richard Mount als onderdeel van de “Great Britain’s Coasting Pilot” van Greenville Collins. Later met de hand gekleurd. Afm.: ca. 60 x 94 cm.

In het voorjaar van 1681 kreeg kapitein Greenville Collins (ca. 1643–ca. 1693) de steun van koning Charles II om de kusten van het land in kaart te brengen. De metingen werden uitgevoerd onder toezicht van Trinity House, dat ook financiële steun verleende aan het project. (Vandaar de opdracht op de kaart aan de “Right Worshipful Master and Wardens of Trinity House at Deptford Strond.”)

Collins zou uiteindelijk zeven jaar aan de kartering werken – aanvankelijk aan boord van de HMS Merlin en HMS Monmouth, later op de Martin en de Younge Spragge. Naast zijn eigen waarnemingen maakte hij vermoedelijk ook gebruik van bestaande kaarten (zoals die van de Nederlandse uitgever Johannes van Keulen), schetsen en aantekeningen van zeevarenden, en gaf hij zijn kaarten uit zodra ze voltooid waren. Al tijdens zijn verkenningen begon hij koperplaten te verzamelen voor de druk van de kaarten, en breidde die verzameling in de jaren erna verder uit. In 1693 publiceerde hij uiteindelijk zijn bevindingen in atlas op folio formaat in twee delen onder de titel “Great Britain’s Coasting Pilot”, met vaaraanwijzingen, getijdentabellen, kustprofielen en ongeveer negenenveertig kaarten. Het was het eerste originele zeetatlas ooit door een Engelsman samengesteld.

De kaarten waren niet erg nauwkeurig, maar ondanks hun gebreken betekenden ze een enorme vooruitgang ten opzichte van alles wat eraan voorafging. Collins mag zich dan ook rekenen tot niet alleen de vroegste, maar ook de beste Engelse hydrografen. Zijn werk besloeg de kusten van Engeland en Schotland; een vervolgproject voor Ierland bleef echter onuitgevoerd. Collins meldde dat hij £40 had uitgegeven aan instrumenten en £80 rekende voor de 120 manuscriptkaarten die hij afleverde. Zijn declaratie bedroeg £200 per jaar, plus een loon van £394 en 10 shilling. In totaal claimde hij £1914 en 10 shilling voor zijn werk, dat uiteindelijk met terugwerkende kracht werd uitbetaald – een bedrag meer dan driemaal het oorspronkelijk begrote kostenplaatje.

Deze prachtig versierde en bijzonder gedetailleerde paskaart toont (georiënteerd met het westen boven) de oostkust van Engeland van de stad Dover tot aan de monding van de Humber. De kustlijnen van Noord-Kent, Essex, Suffolk, Norfolk en Lincolnshire zijn volledig weergegeven.

Voor de navigatie bevat de kaart een windroos, dieptemetingen en kompaslijnen. Een inzetkaart toont een gedetailleerde weergave van de Theems, versierd met een voorstelling van “Old Father Thames” die aan de bron van de rivier een hoorn des overvloeds vasthoudt.

Prijs: Euro 850,-