Buitenlanders in Japan, Yokohama-e – Utagawa Yoshitomi, 1861

外国人之図 (land van vreemdelingen), houtsnede gedrukt in meerdere kleuren vervaardigd door Utagawa Yoshitomi, uitgegeven door Kiya Sōjirō in 1861. Afm. ca.…

外国人之図 (land van vreemdelingen), houtsnede gedrukt in meerdere kleuren vervaardigd door Utagawa Yoshitomi, uitgegeven door Kiya Sōjirō in 1861. Afm. ca. 37 x 25 cm.

Van de jaren 1630 tot het midden van de negentiende eeuw was Japan voor buitenlanders vrijwel afgesloten. De Nederlanders waren vanaf 1641 de enige Westerlingen die er mochten verblijven en handel drijven. Ze moesten zich wel aan strenge voorschriften houden, en mochten alleen op Dejima wonen, een kunstmatig eiland in de haven van Nagasaki. Ook de Chinezen dreven handel met Japan via Nagasaki en hadden een vanaf 1689 eigen handelspost (Tōjin yashiki, 唐人屋敷) in de haven. De Chinezen waren echter, in tegenstelling tot de Hollanders op Dejima, relatief vrij om te komen en gaan.

In 1858 hield het Nederlandse monopolie op en was het Dejima tijdperk voorbij. De Verenigde Staten, Groot Brittannië, Frankrijk en Rusland kregen ook handelsrechten met Japan. De buitenlanders vestigden zich in Yokohama, dat zich snel ontwikkelde tot Japans belangrijkste haven. Ze hadden daar veel meer bewegingsvrijheid dan in Nagasaki. Ook vrouwen mochten er verblijven. Er ontwikkelde zich een internationale gemeenschap, waarin de Hollanders niet meer de belangrijksten waren.

Nederlandse hulp werd wel nog ingeroepen voor het opbouwen van een Japanse marine en het bouwen van stoomschepen. De Nederlanders bouwen een machinefabriek, zetten een marineschool op en leiden Japanse marine officieren op.

De hier getoonde houtsnede van een Nederlandse vrouw, een Chinese man en Pygmeeën(/Negrito‘s?) is een zgn. Yokohama-e prent, gedrukt van een houtblok waarop buitenlanders staan afgebeeld in de havenstad Yokohama. Buitenlanders waren voor Japanners een bezienswaardigheid en de prenten voorzagen in een enorme behoefte. Prenten die in Yokohama gemaakt werden, zijn verfijnder dan vroegere prenten uit Nagasaki. Het artistieke niveau is hoger, de drukkwaliteit beter en er worden meer kleuren gebruikt.

Prijs: Euro 850,- (incl. lijst)