Wandkaart van Rotterdam – Johannes de Vou + Romeijn de Hooghe, 1694

BEROEMDE WANDKAART VAN ROTTERDAM “Rotterdam met al syn gebouwen, net op haer maet geteekent en gesneden”. Ets en kopergravure gedrukt…

BEROEMDE WANDKAART VAN ROTTERDAM

“Rotterdam met al syn gebouwen, net op haer maet geteekent en gesneden”. Ets en kopergravure gedrukt op 6 bladen, vervaardigd door Johannes de Vou en Romeijn de Hooghe in 1694. Later met de hand gekleurd. Afm (prent): 114 x 125,5 cm.

Van de historische plattegronden van Rotterdam mag deze van De Vou en De Hooghe als de bekendste en spectaculairste beschouwd worden.

Aan het eind van de 17e eeuw beschikte men in Amsterdam, ’s-Gravenhage, Leiden, Delft en Haarlem reeds over fraaie wandkaarten van hun stad. Rotterdam wilde niet achterblijven.

Bij het vervaardigen van de kaart werd het opmeten van de stad, het tekenen en het graveren van de kaart gedaan door Johannes de Vou. Romeijn de Hooghe was verantwoordelijk voor de barokke versiering onder de kaart. De Hooghe was in z’n tijd een befaamd kunstenaar en kreeg voor z’n werk meer dan fl 2.000, landmeter De Vou nog geen fl 100.

Onmiddellijk na het gereedkomen van de kaart ontvingen de Vroedschapsleden een gekleurd (‘afgezet’) ingelijst exemplaar. Tot en met 1711 komen posten voor het afzetten van de kaart in de stadsrekening voor. Van verkopen van de kaart, wat volgens de Vroedschapsresoluties van 1690 het voornemen was, is niets bekend. Van de oplage die 600 stuks bedroeg, was in 1711 nog een groot gedeelte overgebleven.

In 1744 laat het stadsbestuur uit de voorraad kaartbladen “atlassen” samenstellen. Ook deze worden weer uitgereikt aan Vroedschapsleden en “ministers” (d.w.z. hogere stadsfunctionarissen, als de pensionaris en de secretaris). Ook moeten er, volgens een besluit in 1777, steeds twee atlassen in voorraad gehouden worden, blijkbaar om als relatiegeschenk gebruikt te kunnen worden.

De zeer grote schaal van de kaart, ‘vogelvluchtweergave’ van alle bebouwing binnen en buiten de stad, de afbeelding van de menselijke bezigheden, met name op de scheepswerven, geven een visueel beeld van de stad aan het eind van de zeventiende eeuw, dat door geen enkel ander document geëvenaard wordt. Nergens anders wordt de inrichting van het “lanen”-gebied op een zo treffende wijze getoond. Waar de kaart getoetst wordt aan andere cartografische en visuele documenten krijgt men als regel een indruk van grote betrouwbaarheid.

De kaart toont ons Rotterdam zoals het op het toppunt van zijn bloei in de Gouden Eeuw was, de zevende stad in de Staten van Holland geldende rangorde, maar de tweede havenstad van de Republiek der Verenigde Nederlanden. De hieraan verbonden status moest deze kaart weergeven. Dat is gelukt, want van de in de zeventiende eeuw uitgegeven stadsplattegronden is die van Rotterdam door Johannes de Vou en Romeijn de Hooghe de grootste, waarmee een in iedere rechtgeaarde Rotterdammer levende behoefte was bevredigd.

Terecht zond het Rotterdamse gemeentebestuur ook in 1867 nog, een exemplaar van de kaart in voor de Wereldtentoonstelling in Parijs.

(Het betreft hier de plattegrond van Rotterdam, zonder profiel en gezichten van stad en wapens van de bestuurders. Een profiel van de stad vindt u hier.)

Prijs: VERKOCHT