Haarlem, Spaarne – Leon Schenk after Abraham Rademaker, ca. 1730

“Gesigt van het Binne Spaarn te sien naar de Appelmarkt en Melkbrug tot Haerlem“. Kopergravure op 2 gemonteerde bladen naar…

“Gesigt van het Binne Spaarn te sien naar de Appelmarkt en Melkbrug tot Haerlem“. Kopergravure op 2 gemonteerde bladen naar het ontwerp van Abraham Rademaker, uitgegeven rond 1730 door Leon Schenk. Later met de hand gekleurd. Afm.: 55 x 95 cm.

Veel van de activiteiten die Haarlem groot maakten, waren mogelijk door de ligging aan het Spaarne. Vóór de komst van de spoorwegen verbond het water Haarlem met de wereld. In 1631 werd Haarlem met Amsterdam verbonden via de trekvaart. Het systeem van trekvaarten en trekschuiten gaf Holland in de 17e eeuw een voor die tijd zeer efficiënt transportsysteem.

In 1732 telde Haarlem 45.000 inwoners, waarmee Haarlem na Amsterdam en Leiden in grootte de derde stad was van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. (In de 18e eeuw raakte de textielnijverheid in Haarlem – net als in Leiden – ernstig in verval en tegen 1800 was het inwonertal teruggevallen tot ongeveer 20.000.)

We zien het Spaarne vanaf de Gravenstenenbrug in de richting van de binnenstad. Het huis van Pieter Teyler is nog niet gebouwd. Het waagebouw op de hoek met de damstraat staat rechts aan het water. Daar konden schepen aanmeren om hun koopwaar met een door een tredmolen aangedreven kraan te lossen. In de poortopeningen van de waag zelf bevond zich een balkweegschaal om aangevoerde goederen te wegen. De stad hief waaggeld, een belasting op het wegen en daarmee dus een bron van inkomsten voor de stad. (De Waag vervulde zijn oorspronkelijke functie tot 1915.)

Achter de waag zien we op de prent de Grote Kerk waken over de stad.

Literatuur :  Catalogus Harlemia illustrata, nr. 396 (“zeer zeldzaam”)

Prijs: Euro 3.950,- (incl lijst)