UTRECHTSE BINNENSTAD IN DE 19E-EEUW

Tekening met pen en bruine inkt wassing van de hand van Pieter van Loon. Gesigneerd rechtsonder “P. van Loon Utrecht 1863“. Afm.: 14,5 x 23,5 cm.

Vermoedelijk stelt de voorstelling de Utrechtse Mariaplaats voor, waar al vanaf 1614 weekmarkten gehouden werden. Er was een galerij waaronder kooplieden en kopers “zoo noodig bescherming konden vinden tegen storm, en regen, zoowel als tegen de hitte der zon.”

„Gedurende de Jaarmarkt, leverde de Mariaplaats een behaaglijk aanzien op: behalve een overvloed van koek- en confituurkramen, benevens kinderspeelgoed, vond men er de fijnste artikelen van weelde, voornamelijk bestaande in: kunstige goud- en zilverwerken, keurig geschilderde porceleinen en kristal, Brabantsche kanten, manufacturen in alle verscheidenheid, prenten en schilderijen, gemaakte meubelen enz.”

Men verdacht de markt een bron van onzedelijkheid te zijn. Daarop weerde men de wafelkramen en liet geen dobbelaars meer toe. Met weinig succes overigens.

Gedurende de 19^e-eeuw verloor de jaarmarkt aan luister, “naarmate de magazijnen en winkels alomme toenemen, waar men bij ruime keus, tot lager prijzen alles te koop vindt, wat, in vroeger dagen, bij het bestaan der Gilden, de burger en de landman slechts éénmaal ’s jaars, op de vrije markt, voor een minderen prijs bekomen kon.” Aldus Dr. Wap in zijn “De stad Utrecht – Album bevattende afbeeldingen harer voornaamste gebouwen en gezichtspunten met historische bijschriften” uit 1859-1860.

Tekenaar Pieter van Loon (1801-1873) kwam in zijn jeugdjaren in aanraking met de kunstschilder Jan Adam Kruseman en verzamelaar Christiaan Kramm, door wie hij mogelijk werd geïnspireerd. Van Loon studeerde in Delft bij de Artillerie- en Genieschool en was enige tijd werkzaam als ingenieur bij de provinciale waterstaat. Hij gaf de voorkeur aan reizen en maakte onderweg stadsgezichten en karakterschetsen en portretten van de mensen die hij ontmoette. Hij woonde met zijn vrouw in de stad Utrecht, waar hij lid en tweemaal voorzitter was van het Genootschap Kunstliefde.

Toen in 1973 in Amsterdam Museum Van Loon werd geopend, was de eerste expositie aan Pieter van Loon gewijd. Zijn werk is onder meer opgenomen in de collecties van Het Utrechts Archief, het Centraal Museum, het Fries Scheepvaart Museum en het Rijksmuseum Amsterdam.

Prijs Euro 850,- (incl. lijst)