IRISSEN
Kopergravure vervaardigd door Johann Theodor de Bry, uitgegeven in 1719 als deel van het “Viridarium Reformatum” van de Duitse arts en natuuronderzoeker Michael Bernhard Valentini. Later met de hand gekleurd. Afm.: 27 x 17 cm.
De iris was een populair onderwerp voor botanische illustratoren vanwege de opvallende en kleurrijke bloemen. De gravures toonden de plant in detail, met nauwkeurige weergave van de kenmerkende hangende bloemblaadjes en de bolvormige wortelstok. Zulke gedetailleerde afbeeldingen waren essentieel voor het bestuderen en identificeren van de verschillende irissoorten.
In de 18e eeuw werd de iris ook commercieel geteeld vanwege de aantrekkelijke bloemen. Irisbollen werden verhandeld en over langere afstanden vervoerd om in tuinen en parken te worden aangeplant. De bollenteelt vereiste de juiste bodemomstandigheden en zonnige standplaats om de planten optimaal te laten bloeien in mei-juni. Om de bollen te planten groef men een geul van ongeveer 10 cm diep, met 60 cm afstand tussen de bollen. De punt van de bol moest omhoog wijzen en licht bedekt worden met grond. Voldoende water geven was cruciaal voor een goede bloei. Met de toenemende interesse in de plantenwereld in de vroegmoderne tijd, groeide ook de waardering voor de kleurrijke en elegante irisbloemen. De botanische illustraties en bollenteelt getuigen van de fascinatie voor deze bijzondere bloemen in het begin van de 18e eeuw.
Het “Viridarium Reformatum, seu Regnum Vegetable” (de herziene tuin, ofwel rijk van de planten) is een kruidenboek met gravures van planten, verdeeld over 16 delen. De afbeeldingen tonen zowel inheemse als exotische planten, waaronder tulpen, lelies en andere bloemen. De nauwkeurige illustraties en beschrijvingen maakten het mogelijk om planten beter te identificeren en te bestuderen en werd gebruikt door artsen, apothekers en botanici in die tijd.
Michael Bernhard Valentini (1657-1729), een Duitse arts, professor in de geneeskunde en verzamelaar van naturalia, gebruikte veel platen van het in 1641 uitgeven Florilegium renovatum et auctum van Johann Theodor de Bry en diens schoonszoon Matthaeus Merian en maakte daarmee van zijn “botanische bibliotheek” met 1600 gravures ook een kunstzinnig meesterwerk.
Prijs: Euro 450,- (incl. lijst)
