UITVAART VAN NATIONALE HELD JAN VAN SPEIJK IN AMSTERDAM
“Het plegtig vervoeren van het Lijk van den Luitenant van Speyk door de boom naar de nieuwestads herberg op den 4 Mei 1832” en “De Lijkstatie van den Luitenant van Speyk Passeerende over den Dam naar de Nieuwe Kerk op den 4 Mei 1832”. Lithografieën vervaardigd door Arpels & Gabriels & Co. in 1832. Afm. (druk): elk ca. 22,5 x 31 cm.
Jan van Speijk (1802 –1831) was tijdens de Belgische Opstand commandant van een kanonneerboot. Hij had de opdracht alle schepen van en naar Antwerpen te controleren sinds die stad vanaf begin oktober 1830 zich bij de opstand had aangesloten.
Op 5 februari 1831 dreef zijn schip bij een controle op de Schelde door een harde noordwestenwind naar de kant, waar een woedende menigte van Antwerpse arbeiders en militairen op het schip afkwamen. Een aantal van hen zou op zijn schip zijn gesprongen om de vlag te bemachtigen. Hierop is Van Speijk naar de kajuit gegaan en heeft zijn sigaar in een vat met buskruit gestoken en daarmee het schip doen ontploffen. Hij zou hierbij de historische laatste woorden hebben gesproken: “…en een infame Brabander worden? Dan liever de lucht in!”
In het koninkrijk werd een rouwperiode van drie dagen afgekondigd. Hij kreeg een staatsbegrafenis in Amsterdam, waarvan deze lithografieën getuigen.
Hoewel zijn daad militair gezien geen betekenis had, werd Jan van Speijk in de noordelijke Nederlanden al snel als nationale held gezien. Aan het eind van de achttiende eeuw hadden de zeeoorlogen tegen Engeland weinig roembaars opgeleverd, onze natie zat te springen om voorgangers en voorbeelden, om helden. De zelfopoffering van Jan van Speijk zorgde voor grote bewondering in het prille Koninkrijk der Nederlanden. Het was een belangrijke impuls voor de door de Belgische Opstand onder druk staande nationalistische gevoelens. Er verschenen tal van prenten, er werden gedenkpenningen geslagen en monumenten opgericht.
Prijs: Euro 275,- (set van 2)
