DE ZEVEN PLANETEN

Complete serie van 7 kopergravures ca. 1760 uitgegeven te Augsburg door Georg Balthasar Probst. In de tijd met de hand gekleurd. Afm. elk 28 x 41 cm.

In de Klassieke Oudheid werden alle hemellichamen die niet met de sterrenhemel meebewogen, als planeet geclassificeerd. Naast de toen bekende planeten Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus werden ook de Zon en de Maan als planeet beschouwd. Deze zeven planeten worden hier symbolisch weergegeven als goden uit de Klassieke Oudheid.

1. De zon – voorgesteld als de god Apollo, jeugdig, sterk en knap, met majestueuze, opgeruimde blik. Als attributen draagt hij een lier en pijl en boog. Hij wordt vergezeld van sterrenbeeld Leeuw.
2. De maan – voorgesteld door de godin Luna met wassende maan en sterrenbeeld Kreeft.
3. Mars – god van de oorlog, zoals altijd afgebeeld in wapenuitrusting, vergezeld van sterrenbeeld Ram, onderaan de voorstelling militairen, vaandels en wapentuig.
4. Mercurius – god van de handel, reizigers en winst, afgebeeld met symbolen die snelheid aangeven: gevleugelde sandalen, een gevleugelde helm en een met slangen omkronkelde gevleugelde staf, hij wordt vergezeld van sterrenbeeld Tweeling.
5. Jupiter – de oppergod, met kroon en in zijn hand bliksemschichten, naast hem sterrenbeeld Vissen.
6. Venus – godin van de liefde, schoonheid, vruchtbaarheid en beschermster van tuinen en wijngaarden, afgebeeld met Cupido en sterrenbeeld Weegschaal aan haar zijde.
7. Saturnus – god van de landbouw en veeteelt, afgebeeld met baard en zeis, geflankeerd door sterrenbeeld Steenbok, in de voorstelling eronder duidt alles op een rijke oogst.

Na het verwerpen van de leer van het geocentrisme (in de 16^e-eeuw) en het aannemen van de heliocentrische theorie werd de Aarde aan het rijtje van planeten toegevoegd en de zon ervan geschrapt. Toen Galileo Galilei manen rond Jupiter ontdekte werd ook de maan van de aarde niet langer als planeet gezien. Het geocentrische model werd lang aangehangen omdat de mens op aarde deze niet voelt ronddraaien, en omdat de zon en andere hemellichamen ogenschijnlijk elke dag om de aarde heen draaien. In de tijd dat deze gravures werden vervaardigd, was dat alles natuurlijk al bekend, maar bij klassieke voorstellingen permitteert men zich grote vrijheden.

Georg Balthasar Probst (1732-1801) gaf ze uit met keizerlijk privilege.

Prijs: Euro 1.450,- (serie van 7)