Paraíba, Dutch Brazil – Johannes Janssonius (Jan Jansson), 1651

DE NEDERLANDERS IN BRAZILIË “Afbeeldinghe van Pariba ende Forten”, kopergravure uitgegeven door Johannes Janssonius te Amsterdam in 1651 als deel…

DE NEDERLANDERS IN BRAZILIË

“Afbeeldinghe van Pariba ende Forten”, kopergravure uitgegeven door Johannes Janssonius te Amsterdam in 1651 als deel van Isaak Commelin’s “Frederick Hendrick van Nassauw Prince van Orangien: zyn leven en bedryf”. Afm. 27,7 x 37,6 cm.

Na de successen van de kaperschepen van de West-Indische Compagnie in 1627 en 1628, waaronder de verovering van de Spaanse zilvervloot door Piet Hein in het jaar 1628, had de West-Indische Compagnie genoeg geld om de koloniale macht van Spanje-Portugal verder aan te tasten.

Begin 1629 werd door de Heren Negentien van de WIC besloten om zich eerst de Portugese bezittingen in Noord-Oost Brazilië eigen te maken, nadat de bezetting van Salvador da Bahia in 1624-1625 op een mislukking was uitgelopen. De Portugezen hadden de stad met de hulp van een omvangrijke Spaans/Portugese armada weten terug te veroveren. De noordkust van Brazilië bood een goede uitvalsbasis voor aanvallen op de Spaanse zilvervloten en daar bevond zich het merendeel van de suikerproductie. In 1630 wist een expeditieleger bestaande uit 67 schepen en 7000 manschappen onder admiraal Hendrick Lonck en kolonel Diederick van Waerdenburgh enkele versterkingen rond Recife en Olinda (een detail dat ook op de kaart is afgebeeld) in het Noorden van Brazilië te veroveren op de Portugezen. Ondanks de snelle en gemakkelijke overwinningen op de noordkust slaagde men er toch niet in om de hele Portugese kolonie te veroveren, waardoor de Portugezen een bedreiging bleven. In 1631 werd bij een Slag om Recife een aanval van een Spaans/Portugese Armada afgeslagen, maar in het binnenland wisten de Portugezen in hun versterkte kamp Arraial do Bom Jesus nog jaren stand te houden. Gesteund door nieuwe versterkingen vanuit de Nederlandse Republiek en enkele overlopers uit het Portugese kamp, was de, inmiddels tot gouverneur aangestelde, van Waerdenburgh in staat meerdere capitaniën in het Noord-Oosten te veroveren zodat hij uiteindelijk in 1634 de kust van Rio Grande do Norte en Paraíba tot aan Cabo do Santo Agostinho beheerste. Midden 1635 werd hier het binnenland van Pernambuco aan toegevoegd.

Op deze prent zien we de Braziliaanse kust en de monding van de rivier de Rio Paraiba met de forten veroverd door admiraal Jan Cornelisz. Lichthart, december 1634. De Nederlandse vloot ligt voor de kust.

De Nederlanders bleven tijdens hun krappe 24 jaar van heerschappij over de Braziliaanse noordkust een minderheid. Hierdoor ontstond een wankel evenwicht tussen de Nederlandse protestantse bestuurselite en de Portugese katholieke landadel.

Inwoners van Nieuw Holland konden vrij handelen (onder inhouding van im- en exportbelasting) in alle goederen, behalve Afrikaanse slaven, verfhout en munitie, waarop de WIC het alleenrecht behield.

Prijs: Euro 475,-