Rotterdam – Romeijn de Hooghe + Johannes de Vou, 1694

BEKENDSTE EN SPECTACULAIRSTE KAART VAN ROTTERDAM “Rotterdam met al syn gebouwen, net op haer maet geteekent en gesneden“. Ets en…

BEKENDSTE EN SPECTACULAIRSTE KAART VAN ROTTERDAM

“Rotterdam met al syn gebouwen, net op haer maet geteekent en gesneden“. Ets en kopergravure gedrukt op meerdere bladen, vervaardigd door Johannes de Vou en Romeijn de Hooghe in 1694. Na 1778 zijn een groot aantal wapenschilden van Vroedschapsleden, pensionarissen en secretarissen toegevoegd aan de oorspronkelijke kaartbladen, profiel en stadsgezichten. Later met de hand gekleurd. Afm. (lijst): ca. 180 x 245 cm.

Rond de zesbladige plattegrond zit een smalle sierrand met lofwerk. Het bovenstuk uit 5 bladen samengesteld, bevat het wapen van de stad en de wapens van de tien heerlijkheden die Rotterdam bezat. Links en rechts van de plattegrond zijn zes stadsgezichten aangebracht. Onderaan zien we het profiel, een gezicht op de stad van de Maaszijde, met op een lint de titel “Rotterodamum”.

Aan het eind van de 17de eeuw beschikte men in Amsterdam, ‘s-Gravenhage, Leiden, Delft en Haarlem reeds over fraaie wandkaarten van hun stad. Rotterdam wilde niet achterblijven.

Bij het vervaardigen van de kaart werd het opmeten van de stad, het tekenen en het graveren van de kaart gedaan door Johannes de Vou. Romeijn de Hooghe was verantwoordelijk voor de barokke versiering rondom de kaart. De Hooghe was in z’n tijd een befaamd kunstenaar en kreeg voor z’n werk meer dan f 2.000, landmeter De Vou nog geen f 100.

Onmiddellijk na het gereedkomen van de kaart ontvingen de Vroedschapsleden een gekleurd (‘afgezet’) ingelijst exemplaar. Tot en met 1711 komen posten voor het afzetten van de kaart in de stadsrekening voor. Van verkopen van de kaart, wat volgens de Vroedschapsresoluties van 1690 het voornemen was, is niets bekend. Van de oplage die 600 stuks bedroeg, was in 1711 nog een groot gedeelte overgebleven.

De zeer grote schaal van de kaart, ‘vogelvluchtweergave’ van alle bebouwing binnen en buiten de stad, de afbeelding van de menselijke bezigheden, met name op de scheepswerven, geven een visueel beeld van de stad aan het eind van de zeventiende eeuw, dat door geen enkel ander document geëvenaard wordt. Nergens anders wordt de inrichting van het “lanen”-gebied op een zo treffende wijze getoond. Waar de kaart getoetst wordt aan andere cartografische en visuele documenten krijgt men als regel een indruk van grote betrouwbaarheid.

De kaart toont ons Rotterdam zoals het op het toppunt van zijn bloei in de Gouden Eeuw was, de zevende stad in de Staten van Holland geldende rangorde, maar de tweede havenstad van de Republiek der Verenigde Nederlanden. De hieraan verbonden status moest deze kaart weergeven. Dat is gelukt, want van de in de zeventiende eeuw uitgegeven stadsplattegronden is die van Rotterdam door Johannes de Vou en Romeijn de Hooghe de grootste, waarmee een in iedere rechtgeaarde Rotterdammer levende behoefte was bevredigd.

Terecht zond het Rotterdamse gemeentebestuur, ook in 1867 nog, een exemplaar van de kaart in voor de Wereldtentoonstelling in Parijs.

Prijs: VERKOCHT