Beugelen voor een herberg – Jacques-Philippe Le Bas naar David Teniers II, 1774

“La récréation Flamande“, ets met gravure vervaardigd in 1774 door Jacques-Philippe Le Bas (1707-1783) naar een schilderij van David Teniers…

“La récréation Flamande“, ets met gravure vervaardigd in 1774 door Jacques-Philippe Le Bas (1707-1783) naar een schilderij van David Teniers II. Later met de hand gekleurd. Afm. (plaatrand): 30,1 x 39,8 cm.

We zien hier het Vlaamse beugel spel (genaamd ‘bogelen’ of ‘bogelslaen’), dat ook in Holland opgang maakte in de zeventiende eeuw. Het werd gespeeld met een lange stok met lepelvormig uiteinde waarmee een grote houten bal door een beugel moest worden gespeeld. Het werd meestal gespeeld naast een herberg in een perk omzoomd met houten planken.

Beugelen is te beschouwen als een van de voorlopers van het kolfspel dat eveneens in een perk werd gespeeld, maar waarbij een grote genaaide lederen bal (of sajet) naar een houten paal aan beide uiteinden van het perk werd geslagen (een spelelement geleend van het veel langere maliespel).

Er worden ook uitdrukkingen ontleend aan deze spelen, zoals “het kan niet door de beugel” (soms met een ondeugende connotatie); en “paal en perk stellen aan iets”.

David Teniers (1610-1690) naar wiens schilderij deze prent gemaakt is, was een buitengewoon productief kunstenaar. Er wordt aangenomen dat hij ongeveer tweeduizend schilderijen heeft geschilderd. Hij schilderde in vele genres, maar is vooral bekend om de ontwikkeling van het boerengenre. Hij maakte levendige afbeeldingen van boeren, soldaten en andere mensen uit de ‘lagere klasse’, die hij liet zien terwijl ze dronken, rookten, kaartten of dobbelden, vochten, muziek maakten enz. meestal in taveernes of rustieke omgevingen.

Vanaf de jaren 1640 verplaatsen de taferelen geleidelijk aan naar de open lucht en kreeg het landschap een belangrijke plaats in zijn werk. De rokerige en monochrome tonaliteit van de interieurs uit de jaren 1630 werd vervangen door een idyllische/arcadische omgeving, waarin de boeren op hun gemak zitten te converseren of spelen. Deze schilderijen laten een radicale verschuiving zien naar een positievere houding ten opzichte van het plattelandsleven en de boerenstand dan in zijn eerdere stukken tot uiting kwam.

Prijs: Euro 275,-