Buitenplaats Velserbeek – Petrus Josephus Lutgers, 1837-1844

“Velserbeek”, lithografie vervaardigd door Hilmar Johannes Backer naar een tekening van Petrus Josephus Lutgers. Uitgegeven in 1837-1844 als deel van…

“Velserbeek”, lithografie vervaardigd door Hilmar Johannes Backer naar een tekening van Petrus Josephus Lutgers. Uitgegeven in 1837-1844 als deel van “Gezigten in de omstreken van Haarlem”. Later met de hand gekleurd. Afm. (incl. tekst) 19 x 23,5 cm.

De geschreven geschiedenis van de historische buitenplaats Velserbeek gaat terug tot in de eerste helft van de 17de eeuw, wanneer de Amsterdamse koopman Jeremia van Collen (1608-1676) in 1639 een boerderij met bijbehorende grond koopt. De verkoopakte spreekt van een “huisingen ende gethimmerten soo van heijningen en boomgaert, plantagien van singels als anders“, vermeldt hoe de St. Engelmundusbeek door het terrein stroomt en geeft aan dat de singels of wallen met “abele ende bitterwilgen” zijn beplant.

Het classicistische blokvormige hoofdgebouw van de buitenplaats werd vòòr 1662 opgetrokken. Kort na 1699, wanneer de koopman Henrick Tersmitten (1685-1738) de buitenplaats verwerft, komt een formele aanleg tot stand, die zijn zoon Henrick (1709-1753) verrijkt. Na de dood van zijn echtgenote in 1759, wordt de buitenplaats verkocht. De verkoopakte maakt duidelijk dat er in deze tijd op Velserbeek sprake was van een rijke formele tuinaanleg: “Een hofstede genaamt Velser-Beek met desselfs Heeren Huysubge, Paarden en Koestallingen, koets en wagen huysen, aparte werk manswoninge en orangehuijs, Tuijnmanswoning, schuur, Speelhuijs, Cabinetten of Sitplaetsen, bepoting en beplanting…“. Op de buitenplaats was voorts een vinkenbaan aanwezig.

In de jaren ’70 van de 18de eeuw wordt een begin gemaakt met een grootscheepse wijziging van de aanleg in de in die tijd nieuwe landschapsstijl. Deze wijziging vindt plaats onder supervisie van bankier en kunstverzamelaar Johan Goll van Franckenstein die sinds 1781 eigenaar van Velserbeek is.

In 1833 komt de buitenplaats in het bezit van de familie van Tuyll van Serooskerken. In opdracht van deze eigenaar worden in het park onder leiding van Jan David Zocher verdere wijzigingen aangebracht. Zocher laat voor het huis een hertenkamp aanleggen, die door een in ruime curven slingerende waterpartij wordt omgeven en de oprijlaan werd gekapt.

Prijs: Euro 225,-