Noordzee – Herman Moll, ca. 1735
PASKAART VAN DE NOORDZEE TUSSEN ENGELAND, HOLLAND EN VLAANDEREN “A Chart of Part of the Sea Coast of England, Holland…
Lees verder
PASKAART VAN DE NOORDZEE TUSSEN ENGELAND, HOLLAND EN VLAANDEREN
“A Chart of Part of the Sea Coast of England, Holland and Flanders”. Kopergravure vervaardigd door Herman Moll, ca. 1735, naar de waarnemingen van Greenvile Collins. Later met de hand gekleurd. Afm. (prent): ca. 21 × 29 cm (lijst: 45 x 51 cm.)
Deze paskaart toont de kusten van Engeland, Holland en Vlaanderen, met de voornaamste zeeroutes over de Noordzee en het Kanaal. Herman Moll baseerde zich op de nauwkeurige hydrografische opmetingen van kapitein Greenvile Collins, en maakte er een kleine navigatiekaart van voor zeelieden die voeren tussen de havens van Londen, Harwich, Yarmouth en Dover enerzijds, en Rotterdam, Vlissingen, Middelburg, Oostende en Antwerpen anderzijds.
Op de kaart zijn dieptemetingen (soundings), zandbanken en ondiepheden zorgvuldig aangegeven, zoals de Galloper Bank, de “Lemmon Sand” (=Leman and Ower Banks) en de verraderlijke banken bij de monding van de Schelde. De loxodromen — de rechte lijnen die koersrichtingen volgens het kompas aangeven — stralen uit vanuit een sierlijk gegraveerde kompasroos, die de kaart naar het noorden oriënteert.
Moll vermeldt bovendien vier hoofdhandelsroutes over de Noordzee: van Dover naar Calais, van de Theems-monding naar Oostende, van Harwich naar Hellevoetsluis, en van de Theems naar Texel — elk met de afstand in Engelse mijlen. Deze routes weerspiegelen het intensieve handelsverkeer tussen Engeland en de Republiek in het midden van de 18de eeuw.
Bijzonder is de aanduiding van enkele historische gebeurtenissen: bij Rye (Sussex) wordt verwezen naar de landing van koning George I in september 1714, toen hij per schip vanuit Holland aankwam om de Britse troon te bestijgen. Ook vermeld wordt dat koning Willem III in november 1694 uit Holland landde bij Yarmouth — een verwijzing naar zijn terugkeer uit de Republiek tijdens de Negenjarige Oorlog. En ook de ondergang van het oorlogsschip Gloucester op de Leman Sand in 1682 is opgetekend.
Prijs: Euro 275,- (incl. lijst)
