Ballonvaart – Friedrich Justin Bertuch + Anton Pichler, 1802

Luchtschepen – kopergravure uit het “Bilderbuch zum Nutzen und Vergnügen der Jugend / Porte-feuille instructif et amusant pour la jeunesse“…

Luchtschepen – kopergravure uit het “Bilderbuch zum Nutzen und Vergnügen der Jugend / Porte-feuille instructif et amusant pour la jeunesse“ samengesteld door Friedrich Justin Bertuch, gedrukt te Wenen door Anton Pichler in 1802. Later met de hand gekleurd. Afm.: (plaatrand) 23 x 17,5 cm.

In zijn encyclopedie vol wetenswaardigheden voor de jeugd beschrijft Bertuch de hier afgebeelde “Luftschifferey / Aeronautique” als volgt:

“Niets wekte van oudsher meer bewondering bij de mensen, en tegelijk de wens tot nabootsing, dan de vlucht van vogels. Al in de vroegste oudheid, zo vertellen verschillende sagen ons, deed men pogingen om door middel van kunstmatige vleugels, die men aan armen en benen bevestigde, zich van de aarde te verheffen en in een lichter element naar believen rond te zweven. Maar alle pogingen waren te klein en liepen daarom ongelukkig af. Het kwam erop aan om een machine te uitvinden, waarvan het gewicht, samen met het daaraan bevestigde menselijke lichaam, minder was dan het gewicht van de omringende atmosferische lucht, die daardoor lichter zou zijn en in de lucht zou vliegen. De eerste geslaagde pogingen van deze soort werden in Frankrijk in het jaar 1782 door de gebroeders Montgolfier gedaan. Zij namen namelijk een grote holle machine van tafzijde in de vorm van een bol, verdunden de lucht door aangestoken papier en stro, en zo steeg de bol werkelijk vanzelf omhoog. Montgolfier vergrootte toen zijn tafbol (Fig. 1), omringde hem met een galerij, waarin zich in het midden de vuurhaard (a) bevond, en zo maakte Pilâtre de Rozier op 21 november 1783 de eerste grote luchtreis ermee. Deze soort luchtballonnen, die door verhitte lucht worden opgetild, kreeg van hun uitvinder de naam Montgolfière.

De tweede soort, de Aerostat (Fig. 2), werd eveneens in het jaar 1783 uitgevonden door Jacques Charles, professor in de natuurkunde in Parijs. Hij vulde namelijk een tafbol van 26 voet in diameter door middel van een inrichting (b) met brandbare lichte lucht, die in vaten van ijzervijlsel en zwavelzuur werd ontwikkeld, en vervolgens door de grote buis in de ballon werd geleid. Daaraan werd een scheepje werd met zijden koorden bevestigd en zo steeg de uitvinder er succesvol mee omhoog. Moet de ballon dalen, dan opent men aan de zijkant een klep en laat geleidelijk de zwaardere atmosferische lucht binnendringen. Bij de Montgolfière bereikt men dit door het vuur langzaam te laten doven.

Mocht de ballon in de lucht verongelukken, dan kan de luchtschipper zich redden met de parachute (Fig. 3), die door Jean Pierre Blanchard, een beroemde luchtvaarder, werd uitgevonden. Deze bestaat uit een sterk, stevig doek, dat hol over enkele ringen is gespannen. De luchtschipper zelf zit in verschillende draagbanden, die met touwen aan het bovenste deel zijn bevestigd. De lucht die zich onder dit grote scherm vangt, voorkomt het snelle vallen van de parachute en zorgt ervoor dat hij slechts geleidelijk neerdaalt.”

Prijs: Euro 350,-