Hoefsmid met mobiele smeedoven – Dirk Langendijk, 1789

Hoefsmid met mobiele smeedoven aan het werk in het veld. Tekening met pen gewassen Oost-Indische en grijze inkt van de…

Hoefsmid met mobiele smeedoven aan het werk in het veld. Tekening met pen gewassen Oost-Indische en grijze inkt van de hand van Dirk Langendijk. Gesigneerd en gedateerd op een stuk hout linksonder “Dirk Langendijk 1789”. Afm. 10,8 x 16,8 cm.

Dirk Langendijk (1748-1805) legde zich vooral toe op het uitbeelden van onderwerpen van militaire aard, met ruiterij en artillerie: het optrekken en bezetten van wachtposten, tumult tussen burgers en patriotse korpsen (1780-1786) en de aankomst van Pruisische troepen in ons land (1787). Ook de landing van het Brits-Russische leger in Noord-Holland (1799) en de gevechten tussen dat leger en het Frans-Bataafse leger waren voor hem aanleiding tot het maken van fraaie tekeningen. Een flink aantal van zijn tekeningen werden op plaat overgebracht en gedrukt.

Langendijk beeldde de verschillende scènes die de oorlog met zich meebracht op een indrukwekkend gevarieerde en treffende manier uit. De rampspoedige gebeurtenissen die in die tijd in de Nederlanden plaatsvonden, boden hem daarvoor volop inspiratie. Hij laat ons oproer en plundering zien als de treurige gevolgen van burgerlijke onenigheid, evenals het oprukken van buitenlandse legers over onze grenzen of bevroren rivieren tot in het hart van het verscheurde vaderland. Dit alles toont Langendijk ons met zijn vaardige tekenpen en zijn kunstige penseel, alsof hij erbij was als een kalme toeschouwer.

Hij laat ons dappere strijders met een kille huivering aanschouwen; woedend stormt de cavalerie, door rook en stof omgeven, in tegen vooruitgestoken bajonetten en aanhoudend vuur van de infanterie, terwijl ze al hakkend en schietend vooruitgaan. De grond ligt bezaaid met kreunende gewonden, lijken, dode of stervende paarden en allerlei oorlogstuig. In andere scènes toont hij ons de baldadige woede en wilde uitspattingen van losgeslagen soldaten, of de rampen die bij een oorlog horen, zoals het wegvoeren van vee onder het oog van wanhopige boeren, het ontploffen van een wagen met buskruit in een kerk die tot een oorlogsmagazijn was omgevormd, of de verschrikkelijke verwoesting veroorzaakt door de explosie van een bom, en vele andere schrikwekkende en akelige taferelen, die echter ook worden afgewisseld met vrolijkere en luisterrijke gebeurtenissen zoals vredesonderhandelingen, de terugkeer van de soldaat bij zijn haard en altaar, en het juichend vieren van de vrede, met schitterend vuurwerk en feestelijke verlichting. Of zoals hier een moment van rust in de strijd, waarin een hoefsmid een paard van nieuwe ijzers voorziet.

Zijn tekeningen, zowel de ongekleurde als de gekleurde, zijn doorgaans uitvoerig uitgewerkt: elk figuurtje, zowel van dieren als van mensen, kan op zichzelf worden beschouwd. De verschillende emoties van de mensen zijn soms op hun gezicht te lezen; de kleding in z’n bijzondere details, zijn over het algemeen nauwkeurig in acht genomen.

Prijs: Euro 1.250,-