Friesland, het Bildt – Wopke Eekhoff, 1852

“Gemeente het Bildt (Voormalige Negende  Grietenij van Westergoo).” Groot formaat staalgravure vervaardigd in 1852 door Daniel Veelwaard voor de Nieuwe…

“Gemeente het Bildt (Voormalige Negende  Grietenij van Westergoo).” Groot formaat staalgravure vervaardigd in 1852 door Daniel Veelwaard voor de Nieuwe Atlas van Provincie Friesland van Wopke Eekhoff. Later met de hand gekleurd. Afm. ca. 57,4 x 62,5 cm.

(Voormalige) gemeente Het Bildt met dorpen als Sint Annaparochie en Sint Jacobiparochie ligt aan de kust van de Zuiderzee (tegenwoordig Waddenzee), met een duidelijke zeedijk die het land beschermt tegen overstromingen. De kaart toont een netwerk van kaarsrechte wegen en sloten, wat kenmerkend is voor een gebied dat door inpoldering is ontstaan. Dit patroon is te zien in de regelmatige, rechthoekige percelen die het landschap domineren.

De Nieuwe Atlas van Provincie Friesland, werd in opdracht van het provinciebestuur gemaakt. Op 2 maart 1847 verscheen in de Leeuwarder Courant het “Berigt van Inteekening op de uitgave van een nieuwe Atlas van Vriesland“. De prijs voor de hele atlas met 32 kaarten was fl. 48, losse kaarten kostten fl. 2 per stuk.

Iedere kaart werd in de betreffende gemeente twee weken ter inzage gelegd. Via een voorafgaande publicatie in de Leeuwarder Courant meldde Eekhoff dat “ieder in de gelegenheid wordt gesteld om daarop schriftelijke aanmerkingen aan het Bestuur mede te deelen“. Ook werd nog even vermeld dat men nog steeds voor twee gulden een losse kaart kon bestellen, “dewijl die na de uitgave niet meer te bekomen zullen zijn“.

Op zijn dertiende ging Wopke Eekhoff (1809 – 1880) in zijn geboortestad Leeuwarden aan het werk bij boekhandelaar en drukker G.T.N. Suringar. Hij ontwikkelde zich tot een self-made historicus van naam. In 1838 werd hij benoemd tot stadsarchivaris van Leeuwarden, de eerste van Nederland. Die functie combineerde hij met een eigen boekhandel en uitgeverij op de hoek van de Wirdumerdijk en de Peperstraat.

In een oplage van 286 exemplaren gaf Eekhoff in 1849 de Nieuwe Atlas van Friesland uit, tegenwoordig beter bekend als de Eekhoff-atlas. Tien jaar daarvoor hadden Gedeputeerde Staten van Friesland opdracht gegeven om de provincie opnieuw in kaart te brengen. Met behulp van driehoeksmeting werden de kaarten samengesteld door J.W. Witteveen (tekenaar bij het kadaster), onder toezicht van ingenieur-verificateur J.H. Jappé. De kaarten werden gegraveerd door D. en H. Veelwaard en beletterd door L. Schweickhardt.

Prijs: Euro 275,-