BELEGERING VAN HAARLEM
“Afbeelding van de Belegering der stad Haerlem door don Frederico de Toledo, zoon van den Hertog van Alva in de jaare 1572 en 1573, te zien aan de noordzyde der stad, van het Huys ter Kleef (zynde het hooft quartier) over het Leprooshuys op de Halve Maan, agter de Bres, in de stads muuren, en de schansen der Spanjaarden, in die tijd naar het leven getekent (…).”
Kopergravure op 3 gemonteerde bladen vervaardigd door Hendrik Spilman in 1747 naar een tekening toegeschreven aan Thomas Thomasz, uitgegeven te Haarlem door Bernardus Kleynhens. Afm. Ca. 73 x 149 cm.
Afgebeeld is een moment uit het Beleg van Haarlem door de Spanjaarden met op de voorgrond rechts het Huis ter Kleef, dat het hoofdkwartier was van de Spaanse belegeraars. Links zien we de tenten van de zgn. ‘soetelaars’ (marketentsters) en het Regulierenklooster. Op de achtergrond de stad Haarlem met de belangrijkste hogere bebouwing. Het hoogste punt is de Grote of Sint-Bavokerk, rechts van het midden. We kijken naar het zuiden.
Het Beleg van Haarlem begon 3 december 1572 met een brief van stadhouder Bossu en Fadrique Álvarez de Toledo (beter bekend als Don Frederik), zoon van de gevreesde hertog van Alva, aan de bevolking van Haarlem met het verzoek zich over te geven. Op de weigering volgde een ruim zeven maanden durende belegering die eindigde op 12 juli 1573 toen de stad zich overgaf, waarna meer dan tweeduizend soldaten en burgers werden geëxecuteerd. Het beleg geldt als een van de meest beruchte gebeurtenissen uit de Tachtigjarige Oorlog.
De bres in de stadsmuur waar in de titel van de prent sprake is, was veroorzaakt door het leger van Don Frederik dat systematisch bezig was de muren met kanonnenvuur en ondergraving te doen vallen. De Haarlemmers van hun kant probeerden zo goed en zo kwaad als dat ging de muren te herstellen door binnen de muren schansen op te richten en de ter ondermijning van de muren gegraven gangen in te laten storten.
Literatuur:
- Van der Steur “Harlemia Illustrata. Haarlem en Zuid Kennermerland in de prentkunst”, nr. 487
- Frederik Muller “Nederlandse Historieplaten”, nr. 610
Prijs: Euro 6.250,- (incl. lijst)
