Utrecht – Isaak Ottens + Herman Saftleven, ca. 1720

“Afbeelding van de Stadt Utrecht”. Kopergravure op vier gemonteerde bladen vervaardigd door Herman Saftleven in 1669, hier in een bijgewerkte van Isaak Ottens versie uitgegeven door zijn zonen Reinier en Josua, rond 1720. Afm.: 35 x 154 cm.

Profiel van de stad Utrecht uit het westen gezien, met linksboven het wapen van de provincie en rechtsboven het wapen van de stad Utrecht. Het is een seer oude, vermaerde ende heerlijcke Stadt, geleghen op de middelstroom des Rhijns in Batavien.

Afgebeeld zijn van links naar rechts de volgende gebouwen: St.-Jobsgasthuis (voor syfillislijders), Sint-Maartensgasthuis, Weerdpoort (aan de noordzijde van de huide binnenstad, waar tegenwoordig de Weerdbrug ligt), Jacobikerk (waarvan de ranke torenspits was omgewaaid tijdens de zomerstorm van 1674, Plompetoren (een van de oude verdedigingstorens, afgebroken in 1832), Catharijnepoort (een van de voormalige hoofdtoegangen over land, afgebroken in 1845), Wittevrouwenklooster (afgebroken na brand in 1710, maar hier toch nog weergegeven), het Hertenhuis (een stadskasteel dat ook tegenwoordig nog staat), Oudaen (ook een nog bestaand stadskasteel aan de Oudegracht), stadskasteel Drakenburg (waarvan de voorgevel tijdens de storm van 1674 ook instortte), stadskasteel Fresenburch, stadskasteel Blankenburg, de Janskerk (aan het Janskerkhof), stadskasteel Putruwiel, stadskasteel Keyserrijck (tegenwoordig onderdeel van het stadhuis), stadskasteel Groenewoude, stadskasteel Lichtenberg (gesloopt in 1826), huis Hasenberg (deel van het stadhuis, afgebroken in 1826), de kerk van het voormalige Hieronymusconvent, de Pieterskerk, de Buurkerk (buiten gebruik gesteld in 1975), de Dom (hier nog met het door de Donderbasuyne Godts in 1674 ingestorte middenschip), het Bisschopshof, de Mariakerk (afgebroken in de eerste helft van de negentiende eeuw), de (in 1707 afgebroken) kerk van de St-.Paulusabdij, de kerk van het Abraham Doleklooster, de kapel van het Duitse Huis (waarvan de kerk ook al in 1674 instortte), de kerk van het Regulierenklooster (een weeshuis), de Catharinakerk, Bartholomeusgasthuis (voor zwervers, zieken en bejaarden), de Smeetoren (gebruikt voor sterren- en weerkundige waarnemingen, afgebroken rond 1855), de toren van het in 1840 gesloopte St.-Servaesabdij, de Geertekerk, de kapel van het Agnietenklooster (toen een weeshuis voor ambachtskinderen), de Nicolaikerk en ten slotte helemaal rechts de Bijlhouwerstoren (gebruikt voor het pellen van gerst en de bereiding van gort, afgebroken in 1872).

De prent is in 1684 bijgewerkt om de veranderingen sinds 1669 in beeld te brengen, vooral de kerkgebouwen die tijdens de tornado van 1674 zijn ingestort zijn deels aangepast, evenals de bomen langs de singel en ter weerszijden van de Kruisvaart. Het is interessant dat op dit begin 18^e-eeuwse panorama’s van de stad, de Dom nog compleet met schip in volle glorie te zien is. Het was blijkbaar visueel niet aantrekkelijk om Utrecht af te beelden met een bres in belangrijkste gebouw.

Herman Saftleven werd in 1609 te Rotterdam geboren. In 1632-1633 vestigde hij zich in Utrecht. Alhoewel Saftleven tijdens zijn leven in goeden doen was, stierf hij in 1685 in berooide omstandigheden: zijn huis (Achter St. Pieter nr. 7) en boedel werden bij gerechtelijk decreet openbaar verkocht.

Prijs Euro 6.450,-