DE SLAG BIJ NIEUWPOORT
“Slag bij Nieupoort”, ets met gravure naar een prent van Floris Balthasarsz. van Berckenrode uit 1647-1649, hier uitgegeven door de weduwe Joannes van Someren tussen 1679-1684 als deel van “Oorsprongk, begin, en vervolgh der Nederlandsche Oorlogen” van de hand van Pieter Bor. Afm. (plaatrand): 27,2 x 34,7 cm.
Maurits van Oranje was namens Nederland naar Vlaanderen gestuurd om de stad Duinkerke te veroveren. De kaapvaart die plaatsvond vanuit Duinkerke bracht scheepvaart en visserij van de Republiek grote schade toe.
Geheel onverwacht kwam het Spaanse leger richting Vlaanderen onder leiding van aartshertog Albrecht van Oostenrijk. De twee legers ontmoetten elkaar bij Nieuwpoort, waar een veldslag ontstond.
Maurits had voor de veldslag 9400 man voetvolk en 2500 man ruiterij tot zijn beschikking. Albrecht beschikte over ca. 7000 man te voet en 1200 man ruiterij. Het aantal kanonnen van het Staatse leger was slechts zes, het Spaanse leger had er acht.
De slag werd door de Nederlanders gewonnen, maar er sneuvelden 1000 man en er waren 700 zwaargewonden. De Spanjaarden verloren 3000 man. Albrecht had het slagveld met een hoofdwond moeten verlaten en de Spaanse generaal Francesco de Mendoza was gevangengenomen.
Het oorspronkelijke doel van de tocht was Duinkerke, maar door slechte weersomstandigheden, tekort aan voedsel en angst voor een nieuw Spaans ontzettingsleger werd besloten de kapers ongemoeid te laten.
‘Nieuwpoort’ was een van de weinige veldslagen in de Tachtigjarige Oorlog, die te land gekenmerkt werd door belegeringen van forten en steden. Bijzonder is ook dat de infanterie de belangrijkste gevechtseenheden leverde, in plaats van de cavalerie. De tocht in Vlaanderen werd in de Republiek als mislukt beschouwd, ondanks deze gewonnen veldslag. Er was geen gebied veroverd, de Duinkerker kapers bleven ongemoeid en er waren flinke verliezen aan manschappen geleden. De Republiek waagde zich nooit meer aan zo’n opmars door Vlaanderen.
Op de prent zien de schematische opstelling van de Staatse en Spaanse legers tegenover elkaar op het strand bij Nieuwpoort op 2 juni 1600, in werkelijkheid speelde de strijd zich vooral af in en achter de duinen.
Prijs: Euro 375,- (incl. lijst)
