Edam – S.P. van Diggelen, 1819

NEGENTIENDE EEUWSE KADASTRALE KAART VAN EDAM “Kaart van de Stad Edam gelegen in de Provincie Noord Holland”, manuscript kaart in…

NEGENTIENDE EEUWSE KADASTRALE KAART VAN EDAM

“Kaart van de Stad Edam gelegen in de Provincie Noord Holland”, manuscript kaart in pen en oost-indische inkt “Opgemeten in den Jare 1819 door S.P. van Diggelen Landmeter van de Eerst Klasse”. Afm. 63,2 x 91,1 cm.

Nadat het Koninkrijk Holland in 1810 werd ingelijfd in het Franse keizerrijk, golden ook hier de Franse wetten. Holland diende daarom te voldoen aan het hebben van een uniforme belastingwetgeving. Omdat de bestaande registraties in de Hollandse departementen niet voldeden aan de eisen van het Franse Recueil Méthodique, werd in oktober 1811 het kadaster op Franse wijze in gebruik genomen. In dat kader is ook de plattegrond van Edam vervaardigd.

In de Franse Tijd knakt de bloei van Edam en handel en nijverheid lopen sterk terug: de zoutziederijen, de bierbrouwerijen en de laatste zeepfabriek verdwijnen in korte tijd van het toneel.  Toen Napoleon in 1811 langs kwam op zijn doortocht naar Medemblik en Den Helder, werd hem gevraagd beschermende maatregelen te nemen ten behoeve van de nog bestaande bedrijven. De keizer liet niets meer van zich horen. Het inwonertal was sterk terug gelopen, in 1815 woonden er nog maar 3300 inwoners. De handel in zuivelproducten deed het daarentegen wel goed: Edam was het centrum geworden van kaas een aanverwante artikelen.

In 1813 bevrijden de Nederlanden zich van het Franse juk en wordt ook in Edam het herstel van de onafhankelijkheid met enthousiasme gevierd. Hoop op betere tijden herleeft.

Edam was ooit een vestingstad met zeven poorten. Die poorten waren gebouwd, met name tegen aanvallen vanuit de Zuiderzee. Aan het eind van de achttiende eeuw beginnen de verdedigingswerken zoals stadswallen en stadspoorten hun militaire kracht en betekenis te verliezen. Ze raken in verval en mede door de weinig gunstige toestand van de stedelijke financiën werd besloten de poorten af te breken en de muren te vervangen door aarden wallen met boombeplanting. Op deze kadastrale kaart uit 1819 worden nog zes poorten genoemd. In 1836 zijn ze allemaal gesloopt.

(Over de vestingwerken van Edam is een interessante uitgave verschenen, zie hier.)

Prijs: VERKOCHT